با توجه به آیة شریفة "وجَحَدوا بِها واستَیقَنَتها اَنفُسُهُم ظُـلمـًا وعُلُوًّا...;(نمل‌،14)، چرا برخی از مردم با این که بر خاتم النبیین بودن

1. منظور از "جحد" در آیة شریفة یاد شده‌، انکار کردن چیزی است که ثبوت آن در دل مسلّم شده و یا اثبات چیزی است که در قلب‌، نفی آن به ثبوت رسیده است‌. 2. با توجه به مفهوم ذکر شده از جحد، در بند قبل‌، این که انسان در جهتی مخالف با باورهای قلبی خود حرکت کند، محال نیست بلکه چنین امری بسیار اتفاق می‌افتد. 3. چنین رویکردی دربارة باورهای قلبی‌، خاستگاه‌های فراوانی دارد که موارد شاخص آن هوی‌پرستی‌، حرکت بر محور منافع مادّی‌، حسادت و سایر رذایل اخلاقی است‌. 4. پیام مهّم آیة شریفه مورد بحث‌، آن است که ایمان‌، حقیقتی غیر از علم و یقین است و ممکن است به دلیل جحود و انکار، در عین علم و آگاهی و یقین قلبی‌، از انسان کفر سر بزند. به دیگر سخن‌، حقیقت ایمان‌، تسلیم در ظاهر و باطن‌، هر دو در برابر حق است‌; از این رو اگر انسان به چیزی یقین داشته باشد اما در باطن یا ظاهر، در مقابل آن تسلیم نباشد، مؤمن نیست بلکه در مسیر کفر و جحود حرکت می‌کند. امام صادق‌در ضمن حدیثی بدین موضوع اشاره می‌فرمایند; آنجا که به هنگام شمردن یکی از شعبه‌های جحود می‌گویند: هو ان یجهد الجاهد وهو یعلم انه حق قداستقر عنده‌; آن عبارت از چیزی است که انسان آن را انکار کند در حالی که می‌داند حق بوده و نزد او ثابت است‌."(اصول کافی‌، ج 2، ص باب وجوه الکفر، ص 287، به نقل از تفسیر نمونه‌، ج 15، ص 412.) 5. آیة شریفة فوق‌، دربارة فرعونیان است‌. قرآن کریم در این آیه‌، انگیزة انکار فرعونیان را دو چیز می‌شمرد. ظلم و برتری جوئی‌. معلوم می‌شود خطر دو عامل فوق تا آن حد است که می‌تواند عقیده و یقین قلبی انسان را از تأثیرگذاری در اعمال ظاهری انسان باز دارد.