با توجه به آیة "ان الله مع الصابرین‌; چرا خداوند حضرت علی و امام حسن مجتبی‌را در جنگ صفین و نبرد با معاویه یاری نکرد، در صورتی که بر حق بودن آن

نظام آفرینش‌، بر اساس علت و معلول‌، استوار است‌. برای پیدایش معلول‌، وجود همة علت‌ها، به ویژه علت تام‌، ضروری است‌. پیروزی در جنگ‌ها نیز، از این قانون خارج نیست‌; به عبارت دیگر، برای پیروز شدن در یک جنگ‌، باید تمام علت‌ها و شرایط لازم موجود باشد; از این رو، در جنگ صفین‌، چون بیش‌تر یاران امام صابر نبودند، خداوند آن‌ها را یاری نکرد; به همین علت جنگ‌، نتیجة مثبتی نداشت‌; اما با این که تعداد کمی مانند امام علی و امام حسن‌و یاران نزدیک آن‌ها، از صابران بودند، خداوند به آنان عنایت خاص داشت‌. در قرآن کریم‌، شرطِ مهم پیروزی‌ِ مجاهدان‌ِ راه خدا، صبر و شکیبایی بیان شده است‌: "...إِن یَکُن مِّنکُم‌ْ عِشْرُون‌َ صَـَبِرُون‌َ یَغْلِبُواْ مِاْئَتَیْن‌ِ وَإِن یَکُن مِّنکُم مِّاْئَة‌ٌ یَغْلِبُوَّاْ أَلْفًا مِّن‌َ الَّذِین‌َ کَفَرُواْ... ;(انفال‌، 65.) هرگاه بیست نفر صبور و با استقامت از شما باشد، بر دویست نفر غلبه می‌کنند و اگر یک صد نفر باشند، بر هزار نفر از کافران پیروز می‌گردند." امام علی‌در این باره می‌فرماید: "الصبر کفیل الظفر; صبر ضامن پیروزی است‌."(میزان الحکمة‌، محمد محمدی ری شهری‌، ج 6، ص 2965، دار الحدیث‌.) نتیجه آن که بی صبری‌، غفلت‌، اطاعت نکردن از امام و... از سوی یاران و لشکریان امام‌، سبب شکست در جنگ صفین شد و این در حالی است که امام علی و امام مجتبی‌بر حق بودند و از مصداق‌های کامل صابران در راه خدا، به شمار می‌آمدند و خدا هم در هر حالی با آن‌ها بود. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: "آیا چنین پنداشته‌اید که تنها با ادعای ایمان وارد بهشت خواهید شد، در حالی که خداوند، مجاهدان از شما و صابران را مشخص ساخته است‌."(آل عمران‌، 142.); "هرگز شایسته نیست که خداوند مؤمنان را بر آن وضعی که هستند ترک کند، مگر این که پاک را از ناپاک جدا سازد... ."(آل عمران‌، 179.) (ر.ک‌: منشور جاوید، آیت الله سبحانی‌، ج 7، ص 133 ـ 144، دار القرآن الکریم / اخلاق در قرآن‌، آیت الله مکارم شیرازی‌، ج 2، ص 450 ـ 452، مدرسة الامام علی بن ابی طالب‌.)