با این‌که پیامبراکرم‌الگوی همة مسلمانان بوده و خودش می‌فرماید: "صَلُّوا کما رأیتمونی اُصلّی‌" پس چرا بین عامه و خاصه در وضو گرفتن اختلاف ا

شکی نیست که مسلمانان در صدر اسلام همانند پیامبر وضو می‌گرفتند و نماز می‌خواندند، و اختلافی بین آنان نبود. از برخی روایات استفاده می‌شود که اختلاف در وضو از زمان عثمان (خلیفه سوم‌)، و توسط او به وجود آمد، چنان که نقل شده است عثمان عده‌ای از اصحاب را جمع کرد و همانند اهل سنت وضو، گرفت یعنی بجای مسح پاهایش را شست و گفت‌: "دیدم که پیامبر9 همین گونه وضو گرفت‌" و عده‌ای از اصحاب مانند: طلحة بن عبدالله، عبدالله بن مسعود، محمدبن‌ابی‌بکر و... نیز به او اعتراض کردند، و به او نسبت بدعت دادند، اما نتیجه‌ای نبخشید، چنان که بدعت‌های دیگری نیز به وجود آوردند.( ر.ک‌: وضوء النبی‌، علی شهرستانی‌، ص 58ـ88، مؤسسة جوادالائمة للطباعة و النشر / اضوأ علی عقائک الشیعة الامامیة‌، الشیخ جعفر سبحانی‌، ص 491و492، دارالمشعر. ) بنابراین روایات در این‌باره از پیامبر9 به صورت مختلف نقل شده است‌; روایات اهل سنت حاکی از این است که پیامبر مثل آنان وضو می‌گرفته و نماز می‌خوانده است‌; چنان‌که نقل می‌کرده‌اند که پیامبر9 هنگام نماز دست راست را روی دست چپ قرار می‌داده است (مانند اهل سنت‌)، و بعد از سورة حمد آمین می‌گفته است و...( ر.ک‌: الامام الصادق و المذاهب الاربعة‌، اسد حیدر، ج 3، ص 181ـ364، مکتبة الصدر الطهران / الاعتصام بالکتاب و السنة‌، العلامه فقیه جعفر سبحانی‌، مؤسسة الامام الصادق‌/ المحلّی بالاثار، ابن حزم‌، ج 3، دارالفکر. ) ولی روایات شیعه حاکی از آن است که پیامبر اکرم‌مثل شیعه وضو می‌گرفته و نماز می‌خوانده است‌. چنان‌که قرآن کریم دربارة وضو می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوَّاْ إِذَا قُمْتُم‌ْ إِلَی الصَّلَوَة‌ِ فَاغْسِلُواْ وُجُوهَکُم‌ْ وَأَیْدِیَکُم‌ْ إِلَی الْمَرَافِق‌ِ وَامْسَحُواْ بِرُءُوسِکُم‌ْ وَأَرْجُلَکُم‌ْ إِلَی الْکَعْبَیْن‌ِ; (مائده‌، 6) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! چون به ]عزم‌[ نماز برخیزید، صورت و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تا مفصل ]یا برآمدگی پشت پا[ مسح کنید." آیه یاد شده بر واجب بودن کارهایی در وضو دلالت دارد. 1. شستن صورت‌: محدوده و مقدار شستن صورت در آیه توضیح داده نشده‌; ولی طبق روایات معتبر، حد آن از طرف طول‌، از رستنگاه مو تا چانه و از طرف عرض‌، آن‌چه در میان انگشت وسط و ابهام (انگشت شصت‌) قرار می‌گیرد، می‌باشد.( وسائل‌الشیعة‌، شیخ حرّ عاملی‌، ج 1، ص 403، مؤسسه آل‌البیت‌، باب 17 من ابواب الوضوء. ) 2. شستن دو دست طبق آیه (الی المرافق‌) دست‌ها باید تا آرنج شسته شود; لیکن آیه نسبت به شستن از پایین به بالا یا از بالا به پایین ساکت است‌; ولی شستن طبیعی از بالا به پایین و روایات وارده از اهل‌بیت‌: نیز شستن آرنج به طرف سرانگشتان را بیان می‌کند.( وسائل‌الشیعة‌، همان‌، ص 405، باب 19 من ابواب الوضوء. ) از این رو شیعه‌، "الی‌" را به معنای "مع‌" نگرفته است‌، بلکه می‌گوید: "الی‌" تنها برای بیان حدّ شستن است نه کیفیت شستن‌. 3. مسح سر: "و امسحوا بروؤسکم‌". طبق صریح برخی روایات و تصریح بعضی از اهل لغت حرف "ب‌" به معنای تبعیض می‌باشد; یعنی قسمتی از سر را مسح کنید که در روایات محل‌ّ آن به یک چهارم جلوی سر معین شده است‌.( نمونه‌، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 4، ص 286 / وسائل الشیعة‌، همان‌، ص 410، باب 22. ) 4. مسح دو پا: "و امسحوا بروؤسکم و ?گرجلکم إلی الکعبین‌" قرار گرفتن "ارجلکم‌" در کنار "روؤسکم‌" گواه بر این است که پاها نیز باید مسح شود.( نمونه‌، همان‌. ) (کعب‌)، هم به معنای برآمدگی پشت پا و هم به معنای مفصل‌، یعنی نقطه‌ای که استخوان ساق پا با استخوان کف پا مربوط می‌شود بیان شده است‌.( قاموس قرآن‌، سیدعلی‌اکبر قرشی‌، ج 6، ص 117و118، دارالکتب الاسلامیة‌. ) بنابراین‌، پر واضح است که وضوی رسول‌اکرم‌نیز مثل همین وضویی بوده که شیعه می‌گیرد و نیز نماز خواندن پیامبر; زیرا بعد از رسول‌اکرم‌امامان معصوم‌: و فرزندان به حق رسول‌اکرم‌هستند که می‌توانند بیانگر سیرة راستین جدّشان باشند، و آنچه از امامان به ما رسیده‌، نیز بیانگر همین وضو و نمازی است که علمای شیعه به آن اعتقاد دارند.]علمای شیعه نیز احکام و فروعات دین را از روایات امامان‌: گرفته‌اند[; مثلاً در روایتی از زراره و بُکیر نقل شده که از امام‌باقر7 دربارة وضوی رسول‌اکرم‌پرسیدند. حضرت فرمان داد ظرف آبی آوردند دست راست خود را در آب فرو برد، مشتی از آن آب را برگرفته و به صورت خود ریخت و صورت خود را با آن شست‌; سپس دست چپ خود را در آب فرو برد و مشتی از آن گرفت و به ساعد خود ]یعنی از مرفق به پایین‌[ ریخت‌، و دست راست خود را با آن شست‌; ولی همواره دست را از بالا به پایین کشید، و هیچ‌گاه از پایین به طرف مرفق نکشید، نه در دست راست و نه در دست چپ‌; سپس با کف دست راست خود، با دست چپ همان کرد که در دست راست کرد، ..."( فروع کافی‌، ج 3، ص 25 ـ 26، ح 4 / برای مطالعه بیشتر ر.ک‌: وسائل الشیعة‌، همان‌، باب 15 از ابواب کیفیت وضوء. ) وقتی امامان معصوم‌: هم در گفتار و هم در عمل‌، طریقة وضو گرفتن را مشخص کرده‌اند، و ما شکی در حجیت قول‌، فعل و تقریر آن بزرگواران نداریم‌، و شک نداریم که مانند پیامبر اکرم‌وضو می‌گرفته‌اند، قول و فعل آن‌ها حجت است و باید پیروی کرد.