اگر در این آیه خداوند برتری انسان را ثابت کند، آیا میتوان گفت اجنّه موجوداتی هستند که به کمال دست نمییابند؟
1. با مراجعه به قرآن، صفاتی از جمله ویژگیهای زیر را دربارة جنّ مییابیم: الف. دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل، و قدرت منطق و استدلال هست و مستند این ادعا، آیات سورههای جن والرحمن است. ب. دارای تکلیف و مسئولیت است و مستند نیز، همان آیات پیش گفته میباشد. ج. گروهی از آنها مؤمن صالح، و گروهی نیز کافرند: " وَ أَنَّا مِنَّا الصَّـَـلِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذَ َلِکَ کُنَّا طَرَآغقَ قِدَدًا ;(جن،11) و این که در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیرصالحند." د. آنها دارای حشر و نشر و معادند: " وَ أَمَّا الْقَـَسِطُونَ فَکَانُواْ لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ;(جن،15) و امّا ظالمان (از ما)، آتش گیره و هیزم دوزخند".(تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 25، ص 154، دارالکتب الاسلامیة.) و بالاخره از آیات قرآن، به ویژه سورة جن، اکثر ویژگیهای انسان، همچون مختار بودن، آزمایش شدن و... دربارة جن استفاده میشود. 2. با توجه به ویژگیهای مزبور، معلوم میشود جن با انسان، صفات مشترک فراوانی دارد، مهمترین آنها که او را تقریباً در ردیف انسان قرار میدهد، تکامل اختیاری جن است. 3. با وجود ویژگیهای فراوان مشترک میان انسان و جن، از آیات شریف مربوط به آفرینش انسان، به ویژه آیه شریف "انی جاعل فی الارض خلیفة"، معلوم میشود جن، شایستگی جانشین از خداوند را ندارد. آیه شریفی که از مهمترین گونه آفرینش انسان سخن میگوید.(تین، 4.) نیز، بدین معناست که او، استعداد چنین جایگاهی را داراست; چرا که منظور از "احسن تقویم" در آیه مزبور توانایی دست یابی به بالاترین مرتبه حیات، یعنی سعادتمند و جاودانی نزد خداوند است.(المیزان، علامه طباطبایی، ج 20، ص 319، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.) هر چند مقتضای ویژگیهای بر شمرده در جن نیز، چنین است، اما به نظر میرسد با توجه به تصریح قرآن، مبنی بر خلیفه بودن انحصاری انسان از خداوند، دیگر جن، تا این اندازه از کمال، نمیتواند دست یابد، در حقیقت با وجود زمینههای کمال یابی مشترک جن با انسان، ولی زمینههای مزبور تا بدان اندازه نیست که شایستگی جانشینی خداوند بر زمین را پیدا کند.
اضافه کردن دیدگاه جدید