الف‌) قرآن کریم دربارة "شهدا" چه می‌فرماید؟ ب‌) معنای "شهید" یعنی چه‌؟

برخی از آیاتی که به مقام والای شهادت و خصوصیات شهیدان راه حق اشاره می‌کند، عبارتند از: 1. بهره‌مند شدن از حیات معنوی و روزی‌های معنوی‌: "وَلاَ تَحْسَبَن‌َّ الَّذِین‌َ قُتِلُواْ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ أَمْوَ َتَا بَل‌ْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِم‌ْ یُرْزَقُون‌َ; (آل‌عمران‌، 169) هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار، بلکه زنده‌اند که نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند". 2. خوشحالی آن‌ها از نعمت‌های فراوانی که خداوند به آن‌ها بخشیده است‌: "فَرِحِین‌َ بِمَآ ءَاتَـئـَهُم‌ُ اللَّه‌ُ مِن فَضْلِه‌ِ وَیَسْتَبْشِرُون‌َ; (آل‌عمران‌، 170) آن‌ها به خاطر نعمت‌های فراوانی که خداوند از فضل خود به آن‌ها بخشیده است‌، خوشحالند و به خاطر کسانی که (مجاهدانی که‌) بعد از آن‌ها، به آنان ملحق نشدند (نیز) خوشوقتند". (زیرا مقامات برجسته آن‌ها را در آن جهان می‌بینند و می‌دانند) که نه ترسی بر آن‌ها است و نه غمی خواهند داشت‌. 3. خوشحالی آن‌ها نه تنها نعمت است‌; بلکه از فضل او است که تکرار نعمت است‌: "یَسْتَبْشِرُون‌َ بِنِعْمَة‌ٍ مِّن‌َ اللَّه‌ِ; (آل‌عمران‌، 171) و (نیز) از نعمت خدا و فضل او (نسبت به خودشان خوشحال و مسرور می‌شوند). 4. خوشحالی آنان از این‌که می‌بینند که خداوند پاداش مؤمنان را ضایع نمی‌کند: "وَأَن‌َّ اللَّه‌َ لاَ یُضِیع‌ُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِین‌َ; (آل عمران‌، 171) و (می‌بینند که‌) خداوند پاداش مؤمنان را ضایع نمی‌کند (نه پاداش شهیدان و نه پاداش مجاهدانی که شهید شدند). 5. حیات جاویدان‌ِ شهیدان‌: "وَلاَ تَقُولُواْ لِمَن یُقْتَل‌ُ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ أَمْوَ َت‌ُ بَل‌ْ أَحْیَآءٌ وَ لَـَکِن لآ تَشْعُرُون‌َ; (بقره‌، 154) و به آن‌ها که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده مگویید; بلکه آن‌ها زندگانند، ولی شما نمی‌فهمید". 6. زحمات شهیدان راه خدا از بین نمی‌رود و مورد هدایت خداوند هستند و بهشت جاویدان‌، به آن‌ها عطا می‌فرماید: "وَ الَّذِین‌َ قُتِلُواْ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ...; (محمّد، 4 ـ 6) و کسانی که در راه خدا کشته شدند، خداوند هرگز اعمالشان را نابود نمی‌کند، به زودی آن‌ها را هدایت می‌کند و کار آن‌ها را اصلاح می‌کند، و آن‌ها را در بهشت (جاویدانش‌) که اوصاف آن را برای آنان بازگو کرده است‌، وارد می‌کند." 7. شهیدان دارای ایمان راستین هستند و نسبت به پیمان و تعهد خود با خداوند، وفادارند; "مِّن‌َ الْمُؤْمِنِین‌َ رِجَال‌ٌ صَدَقُواْ مَا عَـَهَدُواْ اللَّه‌َ...; (احزاب‌، 23) در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند، صادقانه ایستاده‌اند; بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند) و بعضی دیگر در انتظارند و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود نداده‌اند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 1، ص 517 و ج 21، ص 405 ـ 407 و ج 23، ص 355، دارالکتب الاسلامیة‌.)