اقوال کفار و مشرکان که در قرآن آمده‌، عین گفته‌های آنان است یا خداوند آن‌ها را به نظم و اعجاز در آورده است‌؟

در ابتدا شایان ذکر است که اولاً، تمام قرآن‌، حتی الفاظ عبارات و ساختار آن‌، از آن‌ِ خداوند است‌، و قرآن در دو جهت لفظ و معنا، ساختار وحیانی دارد و صرفاً کلام خدا است‌; زیرا قرآن‌، با صراحت به عنوان "کلام الله" یاد شده است‌;(فتح‌، 15) علاوه بر آن این که خداوند می‌فرماید: قرآن را به زبان عربی فروفرستادیم‌، به طور کامل صراحت دارد که ساختار لفظی آن نیز، با دست وحی انجام گرفته است‌.(علوم قرآنی‌، آیت الله معرفت‌، ص 58 ـ 59، مؤسسة التمهید.) ثانیاً، زبان قرآن‌، همان زبان عرف عام است که مورد خطاب قرار گرفته‌اند. البته نباید فراموش کرد که زبان قرآن با اعجاز و فصاحت و بلاغت بی‌نظیری همراه است‌.(همان‌، ص 48.) و در هر زبانی نقل قول (مستقیم و غیرمستقیم‌) معمول است‌. یعنی نویسنده یا گوینده سخن دیگران را در نوشتار یا گفتار خود نقل می‌کند، در قرآن نیز چنین است‌. بعد از ذکر این دو نکته می‌گوییم‌: برخی از آیاتی که از زبان انسان‌ها; مانند پیامبر، یا دیگران نازل شده است‌; مانند آیة "أَفَغَیْرَ اللَّه‌ِ أَبْتَغِی حَکَمًا" (انعام‌،114) در واقع‌، همان وحی الهی است که به خاطر تأکید و تحکیم مطلب از زبان مخاطب‌، برای مردم بازگو می‌شود. در زبان عرف هم شایع است که گاهی مطلب خود را، از زبان مخاطب به دیگران بازگو می‌کنند. در برخی از آیات هم مانند: "وَ مَا مِنَّـآ إِلآ لَه‌ُ مَقَام‌ٌ مَّعْلُوم‌ٌ..." (صافات‌، 164 ـ 166) که از زبان فرشتگان است‌. باز این مطالب غیبی‌، زبان وحی است‌; ولی همان گونه که در نوشتن و گفتن داستان‌ها مرسوم است‌. گاهی ناقل داستان به خاطر جذابیت بیشتر و... مطالب خود را از زبان قهرمان داستان نقل می‌کند. در این آیات نیز، ویژگی‌های فرشتگان از زبان خودشان نقل شده است‌. بنابراین‌، خداوند، سخنان مشرکان و کافران را در عبارت‌های اعجازآمیز نقل می‌کند.