از چه زمانی شیعه وجود یافت؟ سنّی‌ها که حضرت علی‌را به عنوان امام اول قبول ندارند; این موضوع چه ارتباطی به طرز نماز خواندن آن‌ها دارد؟

پیش از پرداختن به پاسخ تذکر این نکته لازم است که پیدایش مذهب تشیع به زمان حیات پیامبر اکرم‌باز می‌گردد و پیامبر اکرم‌خود هستة اصلی تفکر شیعی را بنا نهاده است‌; برای نمونه حدیثی را در این‌باره‌، به روایت اهل سنت‌، یادآور می‌شویم‌: سیوطی‌، از دانشمندان به نام اهل سنت‌، در تفسیر معروفش "الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور"، ذیل آیه سورة "إِن‌َّ الَّذِین‌َ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّـَـلِحَـَت‌ِ أُولَـََّئِکَ هُم‌ْ خَیْرُ الْبَرِیَّة‌ِ;(بینه‌،7) گفته است‌: ابن عساکر از جابر بن عبدالله، حدیثی در کتاب خود یاد کرده است که جابر می‌گفت‌: ما نزد پیامبر اکرم‌بودیم‌، که علی‌وارد شد; حضرت با دیدن علی‌فرمود: "و الذی نفسی بیده ان هذا و شیعته لهم الفائزون یوم القیامه‌، و نزلت‌: "إِن‌َّ الَّذِین‌َ ءَامَنُوا..."; سوگند به آن که جان در ید قدرت اوست‌; این شخص ]علی‌[ و شیعة او در روز قیامت فائز و رستگار و موفق‌اند و آیة "إِن‌َّ الَّذِین‌َ ءَامَنُوا; ]دربارة آن‌ها[ نازل شده است‌." سیوطی‌، روایتی دیگر به همین معنا از ابن عباس نقل کرده است‌. بنابراین روایت و روایاتی دیگر، شالودة تفکر شیعی در دو محور "حکومت اسلامی‌" و "مرجعیت علمی و دینی‌" از همان دوران اولیه تبلیغ دین مبین اسلام ریخته شده‌، آن‌چه مجموعة مسلمانان را به دو فرقة شیعه و سنی تقسیم کرد، اختلاف بر دو محور یاد شده بین این دو گروه بود. هواداران و پیروان علی‌نظر به مقام و منزلت و دستورات مؤکّدی که پیامبر اکرم‌دربارة جانشینی آن حضرت داده بود، در برابر گروه مخالف که با عجله و بدون مشورت و رعایت دستورات اکید رسول خدا9، ابوبکر را به جانشینی او انتخاب کرده بودند، از جهت اعتقادی موضع گرفته‌، همچنان به پیروی از علی‌و عمل به دستور پیامبر9 ادامه دادند. از آن پس‌، رفته رفته و با قوت گرفتن و گسترده شدن تفکر شیعی‌، مباحثات و مجادلات و گفتگوهای فراوانی بین دانشمندان شیعی و سنی رخ داد که در نتیجة آن‌، دامنة اختلاف‌های یاد شده گسترده‌تر گردید و پای شماری از مباحث کلامی‌، چون علم و عصمت امام نیز به دایرة بحث و گفتگو باز شد.(برای آگاهی بیشتر از سیر تفکر شیعی ر.ک‌: "شیعه در اسلام‌" علامه طباطبایی‌، انتشارات جامعه مدرسین / "تاریخ شیعه‌" تألیف آیة الله محمد حسین مظفر و ترجمة: دکتر سید محمد باقر حجتی‌، دفتر نشر فرهنگ اسلامی‌.) یادآور می‌شویم که دانشمندان و عالمان شیعی برای اثبات حقّانیت مذهب خویش‌، کتاب‌های مسبوطی تألیف کرده‌اند که "عبقات الانوار" در ده‌ها جلد، تألیف علامه میر حامد حسین لکهنودی نیشابوری و "الغدیر" در 11 جلد، تألیف علامه امینی و "احقاق الحق‌" از نمونه‌های برجستة آن‌هاست‌. کتاب "الرجعان‌" (مجموعه مکاتبات دو عالم شیعی و سنی‌) نوشته‌های استاد تیجانی (از دانشمندان اهل سنّت که به مذهب تشیّع گرویده است‌) که به فارسی ترجمه شده‌، در این‌باره‌، قابل استفاده است‌. "تشیع‌" و "تسنن‌" در معارف اسلامی و احکام شرعیه با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند، اما ریشة همة این اختلافات به مسأله امامت و جانشینی پیامبر9 برمی‌گردد. شیعیان پیرو حضرت علی‌و معتقد به جانشینی بلا فصل آن حضرت بعد از پیامبر اسلام‌و نص‌ّ ولایت او در غدیرخم از طرف پیامبر می‌باشند; و امامان معصوم‌: را یکی پس از دیگری جانشین پیامبر، و بیان کننده قرآن و احکام الهی می‌دانند، و معتقدند که تمام وظایف و شؤون پیامبر جز دریافت وحی‌، برای آنان ثابت است‌; به همین جهت احکام و معارف اسلامی را از آنان دریافت نموده و پیرو مکتب اهل بیت می‌باشند. اما اهل تسنن این اعتقاد را ندارند و جانشینی پیامبر را به بیعت جمعی از مسلمانان با فردی و یا وصیت یک خلیفه نسبت به خلیفه بعد از خود و... معتبر می‌دانند، و معتقد به خلافت ابوبکر، عمر و عثمان بعد از پیامبر9 هستند و حضرت علی‌را خلیفة چهارم می‌دانند. آنان منصبی را که شیعیان برای امامان معصوم‌: قائلند، قبول ندارند، و اغلب آنان در احکام و معارف اسلامی از فتاوای چهار امام معروف خود، و احادیثی که در کتاب‌های حدیثی‌شان مانند: "صحاح سته‌" و... جمع آوری شده‌، پیروی می‌کنند; از آن‌جا که شیعه براساس حدیث "ثقلین‌" و ادلة دیگر، در احکام و معارف اسلامی پیرو مکتب اهل بیت‌: (قرآن و عترت‌) می‌باشد; ولی اهل سنت از آنان پیروی نمی‌کنند; به همین جهت بین شیعه و اهل سنت در معارف اسلامی و احکام شرعیه تفاوت‌هایی وجود دارد که در کتاب‌های مربوط به آن مانند کتاب الخلاف‌، الشیخ الطوسی‌;; الفقه المقارن للاحوال الشخصیة بین المذاهب الاربعة السنیّة و المذهب الجعفری‌، بدران ابوالعینین بدران‌; بحوث فی الملل و النحل‌، استاد جعفر سبحانی‌; امنوأ علی عقائد الشیعه الامامیه و تاریخهم‌، الشیخ جعفر السبحانی‌; الامام الصادق المذاهب الاربعه‌، اسد حیدر; کتاب‌های دیگر بیان اشاره شده است‌. در "تشیع‌" و "تسنن‌" فرقه‌ها و مذاهب مختلفی وجود دارد. مهمترین فرقه تشیع‌، شیعة امامیه اثنی عشریه است‌، که معتقد به امامت امامان دوازده گانه از حضرت علی‌تا امام مهدی‌غ هستند، و اکثریت تشیع را این فرقه تشکیل می‌دهند، و به آنان شیعة جعفری نیز گفته می‌شود. مهمترین فرقه‌ها و مذاهب اهل تسنن نیز چهار تا است‌: 1 ـ مالکیه‌: پیروان ابوعبدالله مالک بن انس بن مالک‌2 ـ حنفیه‌: پیروان ابوحنیفه نعمان بن ثابت‌3 ـ شافعیه‌: پیروان ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعی‌4 ـ حنبلیه‌: پیروان ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل‌(ر.ک‌، دایرة المعارف تشیع‌، ج 4، ص 271 ـ 402، نشر شهید سعید محبّی / معارف و معاریف‌، سید مصطفی دشتی‌، ج 6، ص 348 ـ 353 و 600 ـ 609 / فرهنگ فرق اسلامی‌، دکتر محمد جواد مشکور، با مقدمه و توضیحات استاد کاظم مدیر شانه‌چی‌، آستان قدس رضوی‌.) با توجه به مطالب بالا می‌گوییم‌: چون ریشة اختلاف به طور کلی در فروع‌، به دلیل اختلاف در اصول است‌، علت اختلاف هایی که بین شیعه و سنی در نماز وجود دارد نیز، به دلیل اختلاف هایی است که در اصول مشاهده می‌شود. شیعه‌، فروع و احکام جزئی که در قرآن نیامده را از پیامبر اکرم‌و جانشینان به حق آن حضرت می‌گیرند، اما اهل سنت‌، از اصحابی مانند ابوهریره و... به دست می‌آورند. علمای اهل سنت در صدر اسلام‌، برخی فروع مانند دست بسته نماز خواندن در نماز را از پیش خود اضافه کردند، در حالی که نه پیامبر9 این گونه نماز می‌خواند و نه می‌توان آن را از قرآن اثبات کرد; اما علمای شیعه‌، احکام را از چهار منبع ]قرآن روایات‌، عقل و اجماع‌[ استنباط می‌کنند; از این رو، در برخی احکام‌، مانند طرز نماز خواندن‌، اختلاف به وجود می‌آید.