از دیدگاه قرآن‌، چه افرادی صفت "لا خوف علیهم و لا هم یحزنون‌" را دارند؟

نخست شایسته است به معنای خوف و حزن و تفاوتی که بین آن‌ها وجود دارد اشاره شود. خوف (ترس‌) انتظار کشیدن امری مکروه و ناپسند، از روی علائم قطعی‌، یا ظنّی و احتمالی است‌، چنان چه امید و انتظار امری پسندیده و مورد علاقه انسان است‌، از علائم قطعی یا ظنّی‌(مفردات راغب‌، واژه خوف‌، ص 161.) و حزن به معنای غصه و اندوه می‌باشد. تفاوت این دو در این است که خوف نسبت به امور آینده است ; انسان می‌ترسد در آینده مشکلی برای او پیش بیاید، امّا حزن و اندوه نسبت به حوادث گذشته است‌.(تقسیر نمونه‌، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 2، ص 227، نشر مکتب الاسلامیه‌.) در قیامت اغلب مردم‌، ترس و حزن دارند; کسانی که به طور قطعی می‌دانند عمل نیکی ندارند و جزء اشرار و فسّاق هستند و گرفتار حزن و غصه شدید می‌باشند و از عذابی که در انتظار آن‌ها است می‌ترسند. کسانی که سرنوشت آن‌ها به طور دقیق معلوم نیست ترس دارند که چه بسا گرفتار عذاب شوند، امّا از قرآن استفاده می‌شود از افرادی در آن روز خوف و حزن ندارند و آن‌ها عبارتند از: 1. کسانی که وقتی هدایت الهی به آن‌ها برسد، دستورهای خدا را پیروی کنند. (بقره‌، 38) 2. افرادی که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشند و عمل صالح انجام دهند. (بقره‌، 62) 3. اشخاصی که تسلیم ذات الهی باشند ; آری کسی که روی خود را تسلیم خدا کند و نیکو کار باشد، پاداش او نزد پروردگارش ثابت است‌، نه ترسی بر آن‌ها است و نه غمگین می‌شوند. (بقره‌، 112) 4. عده‌ای که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند و هرگز بر فقیر منّت نمی‌گذارند. (بقره‌، 262) 5. کسانی که اموال خود را شب و روز، پنهان و آشکار انفاق می‌کنند. (بقره‌، 274) 6. گروهی که به خدا ایمان آورده و عمل صالح می‌کنند و نماز را به پا می‌دارند و زکات می‌پردازند. (بقره‌، 277) 7. مجاهدان و کسانی که به شهادت رسیده‌اند. آن‌ها به خاطر نعمت هایی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است‌، خوش‌حالند و به خاطر کسانی که هنوز به آن‌ها ملحق نشده‌اند (= مجاهدان و شهیدان آینده‌) خوش وقتند، زیرا مقامات برجسته آن‌ها را در آن جهان می‌بینند و می‌دانند که نه ترسی بر آن‌ها است و نه غمی‌. (آل عمران‌، 169 ـ 170) 8. افرادی که به خدا و روز قیامت ایمان بیاورند و به دنبال آن عمل صالح انجام دهند. (مائده 69) 9. عده‌ای که دعوت پیامبران الهی را قبول کنند و خود را اصلاح نمایند: "ما پیامبران را جز (به عنوان‌) بشارت دهنده و بیم دهنده نمی‌فرستیم‌، آن‌ها که ایمان بیاورند و (خویشتن را) اصلاح کنند نه ترسی بر آن‌ها است و نه غمگین می‌شوند."(انعام‌،48) 10. اشخاصی که دوستان خدا هستند: "أَلاَ َّ إِن‌َّ أَوْلِیَآءَ اللَّه‌ِ لاَ خَوْف‌ٌ عَلَیْهِم‌ْ وَ لاَ هُم‌ْ یَحْزَنُون‌َ ;(یونس‌،62) 11. پرهیزکاران و کسانی که از هر گناهی در دنیا دوری کرده‌اند، خداوند در روز قیامت آن‌ها را مورد خطاب قرار داده می‌فرماید: "لاَ خَوْف‌ٌ عَلَیْکُم‌ُ الْیَوْم‌َ وَ لاَ َّ أَنتُم‌ْ تَحْزَنُون‌َ" که پیش از این خطاب آمده است‌: "الاْ ئَخِلآ َّءُ یَوْمَغ‌ذِم بَعْضُهُم‌ْ لِبَعْض‌ٍ عَدُوُّ إِلآ الْمُتَّقِین‌َ ; دوستان در آن روز دشمن هم دیگرند مگر متقین و پرهیزکاران‌" 12. افرادی که در برابر شداید و سختی‌ها استقامت می‌کنند: "إِن‌َّ الَّذِین‌َ قَالُواْ رَبُّنَا اللَّه‌ُ ثُم‌َّ اسْتَقَـَمُواْ فَلاَ خَوْف‌ٌ عَلَیْهِم‌ْ وَ لاَ هُم‌ْ یَحْزَنُون‌َ ; (احقاف‌، 13) کسانی که گفتند: پروردگار ما اللّه است‌، سپس استقامت کردند، نه ترسی برای آنان است و نه اندوهگین می‌شوند."