آیه منسوخ چگونه می‌تواند به عنوان جزئی از قرآن وسیلة هدایت قرار گیرد و در زندگی بشر به کار برده شود؟

بیشتر مفسران قائل به نسخ در قرآن می‌باشند; امّا در نوع نسخ (نسخ تلاوت نه حکم‌; نسخ تلاوت نه حکم‌، نسخ حکم نه تلاوت‌) اختلاف نظر دارند. علمای شیعه‌، فقط نسخ حکم را پذیرفته‌اند; ولی نسخ تلاوت را قبول ندارند در تعداد آیات منسوخ نیز اختلاف است بیشتر آنها حداکثر فقط هشت مورد را که بر نسخشان دلیل قطعی و اجماع وجود دارد پذیرفته‌اند. آیاتی که نسخ شدند عبارتند از: 1. آیه نجوا; (مجادله‌، 12) 2. عدد مقاتلین‌; (انفال‌، 65) 3. آیه امتاع‌; (بقره‌، 240) 4. آیه جزای فحشا; (نسأ، 15) 5. آیه توارث به ایمان‌; (انفال‌، 72) 6. آیات صفح و عفو; (جاثیه‌، 14) 7. آیات معاهده‌; (نسأ، 89) 8. آیات تدریجی بودن تشریع قتال‌.(. التمهید، آیة‌الله معرفت‌، ج 2، فصل ناسخ و منسوخ‌، انتشارات جامعه مدرسین‌.) آیات قرآن کریم تنها برای یک هدف نازل نشده است‌، که با رسیدن به همان یک هدف‌، آیه حذف شده و دیگر از بین برود، بلکه آیات قرآن کریم برای اهداف متنوع و متعددی نازل شده است که یکی از آن اهداف حکم تشریعی آیات است‌، که گاهی حکم تشریعی آیه‌ای طبق مصلحت الهی نسخ می‌شود و روشن است که با نسخ شدن یک هدف (حکم تشریعی‌) اهداف دیگر از بین نمی‌رود. زیرا اهمیت قرآن‌، تنها در جنبة تشریعات آن نیست بلکه جنبه‌های دیگر قرآن چون‌: اعجاز بیانی و... نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید همیشه ثابت و استوار باقی بماند. افزون بر این‌، نفس وجود آیات ناسخ و منسوخ در قرآن‌، سیر تدریجی و مراحل تشریع احکام را نشان می‌دهد و این خود یک ارزش تاریخی ـ دینی دارد و مراحل تکامل شریعت را می‌رساند.(برگرفته‌: علوم قرآنی‌، آیت‌الله معرفت‌، ص 269، مؤسسة انتشاراتی التمهید.) گفتنی است مباحث گسترده و مفیدی درباره نسخ بیان شده است‌. در صورت تمایل می‌توانید به کتابی که ذیلاً آمده است مراجعه کنید.(همان‌، ص 248ـ268.)