آیا گمراهان در قیامت کر و کور هستند، مگر در قیامت صداها را نمی‌شنوند؟ در آیه‌های دیگر می‌خوانیم که صداها و مسائل دوزخ و... را می‌بینند، توجی

آیاتی در قرآن مجید هست که بر دیدن و شنیدن مجرمان در قیامت دلالت دارد: "وَ رَءَا الْمُجْرِمُون‌َ النَّارَ;(کهف‌، 53.) گناهکاران‌، آتش دوزخ را می‌بینند." ; "دَعَوْاْ هُنَالِکَ ثُبُورًا ;(فرقان‌، 13.) دوزخیان‌، صدای خود را به واویلا بلند می‌کنند."; "سَمِعُواْ لَهَا تَغَیُّظًا وَ زَفِیرًا ;(فرقان‌، 12.) مجرمان‌، صدای وحشتناک آتش خشمگین را می‌شنوند." از طرف دیگر برخی آیه‌های قرآن مجید می‌فرماید: "مجرمان‌، در حالی که کور و لال و کرند، در قیامت محشور می‌شوند که از جملة آن آیه‌ها، همین آیة شریف است‌: "عمیاً و بکماً و صماً". حال پرسش این جاست که آیا بین این دو دسته آیه‌، تضادّی وجود دارد؟ به طور قطع چنین نیست‌. مفسّران پاسخ هایی‌داده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: 1. می‌دانیم که قیامت ایستگاه‌های متعدّدی دارد، مجرمان در برخی از این ایستگاه‌ها کر و کورند و این حالت نیز خود برای آن‌ها مجازاتی است که قدر نعمت‌های الهی را ندانسته‌، از آن در جهت صحیح خود استفاده نکردند، ولی آن‌ها در برخی مرحله‌ها می‌بینند و می‌شنوند واین هم مجازات دیگری است که صحنه‌های عذاب را ببینند و صدای ملامت را بشنوند. 2. توجیه دیگر این است که بگوییم آیه‌هایی که می‌فرمایند مجرمین کر و کورند; یعنی نعمت‌ها و اسباب نجات را نمی‌بینند و آن چه مایة خوشحالی است را نمی‌شنوند و از طرف دیگر آیه‌هایی که می‌فرمایند مجرمان می‌بینند، یعنی عذاب‌های الهی و آن چه که مایة زجر و عذاب است را می‌بینند و می‌شنوند. بر این اساس‌، بین این دسته آیات‌، تضادّ و تنافی وجود ندارد و هر کدام به بخشی از عذاب مجرمان اشاره دارد.(تفسیر نمونه‌، آیت الله ناصر مکارم شیرازی و همکاران‌، ص 297 ـ 298، دار الکتب الاسلامیه‌.)