آیا عبادت واقعی در اخلاص و بیداری دل مؤثر است‌؟

یکی از شرایط عبادت واقعی اخلاص است‌، و عمل بدون اخلاص اصلاً عبادت شمرده نمی‌شود; قرآن کریم می‌فرماید: "فَاعْبُدِ اللَّه‌َ مُخْلِصًا لَّه‌ُ الدِّین‌َ ;(زمر،2) خدا را ـ در حالی که اعتقاد ]خود[ را برای او خالص کننده‌ای ـ عبادت کن‌"، "قُل‌ْ إِن‌َّ صَلاَ تِی وَنُسُکِی وَمَحْیَای‌َ وَمَمَاتِی لِلَّه‌ِ رَب‌ِّ الْعَـَـلَمِین‌َ ;(انعام‌،162) بگو: در حقیقت نماز من و ]سایر[ عبادات من و زندگی و مرگ من‌، برای خدا، پروردگار جهانیان است‌." البته عبادت واقعی در بیداری دل نیز مؤثر است‌، چرا که عبادت یاد خداست‌، و یاد خدا بیدار کنندة دل است‌; چنان که قرآن کریم در توصیف مؤمنان می‌فرماید: "إِنَّمَا الْمُؤْمِنُون‌َ الَّذِین‌َ إِذَا ذُکِرَ اللَّه‌ُ وَجِلَت‌ْ قُلُوبُهُم‌;(انفال‌،2) مؤمنان‌، همان کسانی‌اند که چون خدا یاد شود دل‌هایشان بترسد" افزون بر آن یاد خدا نشاط دهنده و آرامش دهندة دل‌هاست‌" "أَلاَ بِذِکْرِ اللَّه‌ِ تَطْمَغ‌ن‌ُّ الْقُلُوب‌ُ ;(رعد،28) آگاه باشد که با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد."( ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران / تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ذیل آیات مذکور. )