آیا در صورتی که مسلمانی به هر دلیلی دین دیگری غیر از اسلام انتخاب بکند، در این صورت حکم کافر را دارد و به طور کلی آیا همه غیر مسلمانان کافر هست

ارتداد در لغت، به معنای بازگشتن است و در اصطلاح، به معنای خروج فرد مسلمان از دین اسلام(قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، ج 3، ص 79، دار الکتب الاسلامیه.) و برگشتن از ایمان به کفر است. این اصطلاح، در آیاتی از قرآن به کار رفته است; از جمله، آیة 54 سوره مائده که میفرماید: "یَـَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ مَنْ یَرْتَدَّ مِنکُمْ عَن دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ...; ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس از شما از آیین خود باز گردد (به خدا زیانی نمیرساند) خداوند جمعیتی را میآورد که آنها را دوست دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند...". و نیز در آیة 217 سورة بقره میفرماید: "وَمَن یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَن دِینِهِ فَیَمُتْ وَهُوَ کَافِرٌ فَأُوْلَـََّئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَـَلُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالاْ ئَخِرَةِ وَأُولَـََّئِکَ أَصْحَـَبُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَـَلِدُونَ; یعنی کسی که از آیینش برگردد و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته) او در دنیا و آخرت، بر باد میرود، و آنان اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود". اسلام در مورد کسانی که ایمان آوردند و سپس عدول میکنند و به سوی کفر روی میآورند، بسیار سختگیر است; چرا که این عمل، موجب تزلزل جامعة اسلامی میگردد و نوعی قیام بر ضدّ حکومت اسلامی محسوب میشود و غالباً دلیل بر سوء نیّت است. حکم سیاسی مرتد برای آنها که از محتوای آن آگاه نیستند، ممکن است یک نوع خشونت و تحمیل عقیده و سلب آزادی اندیشه تلقی گردد; ولی اگر به این واقعیت توجه کنیم که این احکام مربوط به کسی نیست که اعتقادی در درون دارد و در تمام اظهار آن بر نیامده، بلکه تنها کسی را شامل میشود که به اظهار یا تبلیغ بپردازد و ارتداد او ناشی از شبهات نباشد، روشن میشود که این خشونت بی دلیل نیست و با مسئلة آزادی اندیشه نیز منافات ندارد;(المیزان، علامه طباطبایی;، ترجمه موسوی همدانی، ج 6، ص 623 .) البته ناگفته نماند که هر فرد، قبل از پذیرفتن دین اسلام آزاد است، فکر کند و بر اساس آن اقدام نماید و اگر کسی نخواهد به دین اسلام بگراید، به هیچ وجه مورد ستم و جبر قرار نمیگیرد; ولی اگر به آیین اسلام گروید، آن گاه حکم مذکور گریبان گیر او خواهد بود. این شیوه برخورد در جامعه نیز ملموس است; مثلاً تا شخصی عضو سازمانی نشده، کسی متعرض او نیست، ولی وقتی در سازمانی عضویت پیدا کرد، در برابر قوانین آن مقید شده است و همان طور که از امکانات آن استفاده میکند، باید تاوان اعراض را نیز بپردازد; بنابراین قانون اسلام دربارة مرتد، کاملاً عقلایی و متین است و بشر نیز در امور اجتماعی خود به گونههای مختلف از این نوع برخوردها دارد.