آیا خواندن فاتحه برای اموات باید حتماً سر خاک (قبر) باشد یا اینکه اگر در جای دیگری به نیت میت خوانده شود صحیح می‌باشد؟ آیا درست است که اموات ش

در روایات متعددی آمده است که بازماندگان میت هرکار خیری برای وی انجام دهند (مانند قرائت قرآن‌، فاتحه‌، صدقه‌، حج‌، نماز و روزه‌،...) به او می‌رسد و از آن کار بهرمند می‌گردد، بر پایه این روایات‌، حتی اعمالی مثل فاتحه که می‌توان در سر قبر خواند اگر در جای دیگری نیز خوانده شود به میت می‌رسد. البته رفتن بر سر قبر میت ثواب جداگانه‌ای غیر از فاتحه خواندن دارد و میت از این که به زیارت او بروند خوشحال می‌شود (حتی اگر فاتحه‌ای خوانده نشود) مانند خوشحالی کسی که هدیه‌ای دریافت کرده است‌(مستدرک الوسائل‌، المحدث النوری‌، ج 2، ص 363، مؤسسة آل البیت‌.) و یکی از حقوق مؤمنین بر یکدیگر به زیارت قبور یکدیگر رفتن می‌باشد، علاوه بر این که خواندن قرآن و فاتحه و بعضی از سوره‌های مخصوص در سر قبر ثواب جداگانه‌ای دارد.(همان‌، ص 340.) اما در مورد ارواح مؤمنین در شب جمعه‌، بر اساس روایتی از امام حسن‌، ارواح مؤمنین در شب جمعه در بیت‌المقدس جمع می‌شوند(بحارالانوار، علامه مجلسی‌;، ج 7، ص 116، مؤسسة الوفأ، بیروت‌.)، لکن روایات فراوانی داریم که اموات به اهل خود سرکشی می‌کنند و از حال آن‌ها مطلع می‌شوند(همان‌، ج 6، ص 256 تا ص 258.) در این روایات گفته شده که اموات هنگام زوال خورشید (هنگام اذان ظهر) به نزد خانواده خود می‌آیند، اینکه چند بار در هفته یا در سال می‌توانند به خانواده خود سرکشی کنند بستگی به میزان اعمال صالح آنان دارد، هر چه عمل‌شان بیشتر باشد از آزادی بیشتری برای سرزدن به خانواده خود برخوردارند. در روایتی گفته شده که برخی از مؤمنین هر روز، برخی هر دو روز یک بار و... تا برخی هفته‌ای یکبار ـ هنگام ظهر جمعه ـ به خانواده خود سرکشی می‌کنند.(همان‌.)