آیا حوّا، هم زمان با آدم‌غ به وجود آمده و هنگام سجدة ملائکه‌، حوّا نیز با انسان بوده است‌؟

1. در یکی از آیات شریف قرآن کریم در این باره می‌خوانیم‌: "یـَاَیُّهَا النّاس‌ُ اتَّقوا رَبَّکُم‌ُ الَّذی خَلَقَکُم مِن نَفس‌ٍ واحِدَة‌ٍ وخَلَق‌َ مِنها زَوجَها وبَث‌َّ مِنهُما رِجالاً کَثیرًا;(نسأ،1) ای مردم‌! از نافرمانی پروردگارتان دوری گزینید; خدایی که شما را از یک نفس آفرید و جُفت و زوج‌ِ او را از آن نفس خلق کرد و آن گاه انسان‌های بی‌شماری را از آن دو در اطراف عالم پراکنده ساخت‌." 2. در آیه شریفة یاد شده چند نکته تأمّل‌پذیر است‌; از جمله‌: الف ـ از این آیه شریفه فهمیده می‌شود که آفرینش حضرت آدم و حوّا، هم زمان نبوده‌، بلکه آفرینش حضرت حوّا پس از آفرینش حضرت آدم بوده است‌، ولی این که پس از چه فاصله زمانی پس از وی آفریده شده‌، در آیه مزبور بدان اشاره نشده است‌. مستندات دیگری هم در این باره یافت نشد. ب ـ در این باره که آیا حوّا نیز مسجود فرشتگان بوده است یا خیر، نیز، نه در این آیه شریفة و نه در دیدگاه‌های برخی مفسرّان‌،در این باره چیزی مطرح نشده است‌، امّا با توجه به حتمی بودن فاصلة زمانی آفرینش حوّا از آدم از یک سو، و دستور قرآن به سجده فرشتگان بر حضرت آدم‌(بقره / 2، آیه 34. ) این احتمال که حوّا مسجود فرشتگان نباشد، تقویت می‌شود; اما در آیات فراوان دیگر از جمله بقره‌، آیه‌های 35 و 36; اعراف‌، 22; طه‌، 121 و... همواره سخن از آدم و حوّاست‌: "چنین سیاقی از بیان نشانه‌گر این مطلب است که ماجرای رانده شدن از بهشت و سجده ملائکه‌، هر دو یک داستان واحدِ به هم پیوسته‌اند."( المیزان‌، علامه طباطبایی (ره‌)، ج 1، ص 127، جامعه مدرسین‌. ) نتیجه پیوند آیه 34 سوره مبارکه بقره و آیات مورد اشاره دیگر آن است که هم آدم و هم حوّا هر دو مسجود فرشتگان بوده‌اند و نام بردن از آدم به تنهایی در آیات دسته اوّل‌، به اصطلاح ادبیات عرب از باب غلبه است‌; یعنی در جایی که مؤنث و مذکر هر دو مورد خطاب اند، فرد مذکر بیان می‌شود و هر دو مورد نظر است‌; حتّی سجده فرشتگان بر آن دو نیز خصوصیتی نداشته و از باب سجده بر خلیفة خداوند بر روی زمین بوده است‌; چنین حرکت جهت داری نشانة آن است که همة ذریّة آدم از آن جهت که خلیفة خدایند، شایستگی مسجود فرشتگان واقع شدن را دارند.( همان‌، ص 132. )