آیا حالات قیامت شامل عالم برزخ هم می‌شود؟

برخی از حالات قیامت‌، در عالم برزخ نیز وجود دارد، گرچه ممکن است این حالات در برزخ کم‌رنگ‌تر باشد. در عالم برزخ نیز همچون عالم قیامت به انسان‌ها به صورت موقت پاداش یا عذاب داده می‌شود قرآن کریم می‌فرماید: "مِن وَرَآغ‌هِم بَرْزَخ‌ٌ إِلَی‌َ یَوْم‌ِ یُبْعَثُون‌َ ;(مؤمنون‌،100) و پشت سر آنان برزخی است تا روزی که بر انگیخته شوند." انسان‌ها در عالم برزخ به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. افرادی در درجه اعلای از ایمان و کمال هستند این افراد پس از مرگ و پاسخ به سئوالات نکیر و منکر به بهشت برزخی وارد می‌شوند و در آن جا در محضر امیرالمؤمنین‌و در بهشت برزخی به انواع نعمت‌های الهی بهره‌مند می‌شوند، چنان که در قیامت نیز انسان‌های نیکوکار بعد از سئوال و جواب وارد بهشت می‌شوند. برخی دیگر افراد مؤمنی هستند که در حد اعلاء از ایمان و کمال نیستند ولی در زمرة مؤمنان قرار دارند. این افراد پس از سئوال و جواب در قبر، دری از بهشت برزخی به هر سوی قبر آنان باز می‌شود و قبر به مقدار چشم انداز، وسیع شده و باغی از باغ‌های بهشت می‌شود و از نعمت‌های آن بهره‌مند می‌شوند; چنان که در قیامت نیز مؤمنان بعد از سئوال و جواب به درجه‌ای از بهشت وارد می‌شوند. دسته‌ای دیگر که مؤمنان معصیت کارند بعد از سئوال و جواب با عذاب توسط فرشتگان مواجه می‌شوند و در قبر دری از جهنم برزخی به سوی قبر آن‌ها گشوده می‌شود و قبرشان تبدیل به چاهی از چاه‌های جهنم می‌شود و در قبر معذبند; چنان که در قیامت نیز گناهکاران مورد عذاب خداوند متعال قرار می‌گیرند. همچنین کافران‌، منافقان نیز در جهنم برزخی عذاب می‌شوند چنان که در قیامت نیز این گروه مورد عذاب‌های دردناک خداوند قرار می‌گیرند. همچنین در عالم برزخ حیات و زندگی وجود دارد، در قیامت نیز چنین است‌.(سیری در جهان پس از مرگ‌، حبیب اللّه طاهری‌، ص 328ـ330، انتشارات اسلامی قم / پیام قرآن‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 5، ص 443ـ478، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.)