پاسخ: ان شأ اللّه در پناه قرآن پیروز و موفق باشی‌. زحمت کشیده بودی و نُه پرسش قرآنی برای من و همکارانم فرستاده بودی‌. پرسش‌های خوب و مهمی هس

یکی از عواملی که بنیان هر جامعه‌ای را متزلزل کرده و حتی می‌تواند فروپاشد، همانا "سوء ظن‌" افراد نسبت به یکدیگر است‌، به خصوص این که این عنصر زهرآگین به جامعه کوچک خانوادة مسلمانان راه پیدا کند; قرآن مجید در رابطه با اجتناب از این صفت زشت اخلاقی می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّن‌َ الظَّن‌ِّ إِن‌َّ بَعْض‌َ الظَّن‌ِّ إثم‌ٌ; (حجرات‌، 12) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید; چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است‌." (ر.ک‌: فتح‌، 12) گمان بد، نه تنها به طرف مقابل و "حیثیت و آبروی‌" او، لطمه وارد می‌کند و روح "بی‌اعتمادی‌" را در جامعه کوچک خانواده سایه افکن می‌نماید، بلکه برای صاحب آن نیز بلای بزرگی است که همانند خوره او را آزار می‌دهد و دنیائی وحشت ناک و آکنده از غربت را برای او فراهم می‌سازد. اسلام اجازه نمی‌دهد هر کسی با این کار با آبروی دیگران بازی می‌کند و جهنمی نیز برای خویش به وجود آورد. رسول گرامی اسلام‌در حدیثی می‌فرماید: "خداوند خون و مال و آبروی مسلمان را بر دیگران حرام کرده و همچنین گمان بد درباره او بردن را"(ر.ک‌: مهجّة البیضأ، فیض کاشانی‌;، ج 5، ص 268، دفتر انتشارات اسلامی‌.) اما راه مقابله با این گناه‌: اولاً: گمان بد را، انسان از خود دور سازد، به این ترتیب که به راههای حمل بر صحت بیندیشد و احتمالات صحیحی را که در مورد آن عمل وجود دارد، در ذهن خود مجسم سازد تا به تدریج بر "گمان بد" بر غلبه کرده "گمان نیک‌" و خیر را جایگزین آن نماید. قرآن می‌فرماید: "چرا هنگامی که این (تهمت‌) را شنیدند، مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و کسی که همچون خود آن‌ها است‌) گمان خیر نبردند و نگفتند این دروغی بزرگ و آشکار است‌؟! (نور، 12) به همین جهت است که در آموزه‌های روایی اهل‌بیت‌: چنین دستور داده‌اند، که اعمال برادران و خواهران ایمانیت را بر نیکوترین وجه ممکن حمل کن تا وقتی که دلیلی بر خلاف آن قائم شود.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 14، ص 396 و ج 22، ص 181، دارالکتب الاسلامیة / اصول کافی‌، کلینی‌;، ج 2، ص 363، دارالکتب الاسلامیة‌.) ثانیاً: اگر گمان بدی‌، بدون اختیار در ذهن پیدا شد، در عمل کوچکترین اعتنائی به آن نکنید و ترتیب اثری به آن ندهید و طرز رفتار خویش را دگرگون نسازید. در حدیثی از پیامبر اکرم‌می‌خوانیم‌: سه چیز است که وجود آن در مؤمن پسندیده نیست و راه فرار دارد، از جمله سوء ظن است (فمخرجه من سوء الظن ان لا یحققه‌) که راه فرار از آن این است‌، که به آن جامه عمل نپوشاند."(ر.ک‌: بحارالانوار، علامه مجلسی‌;، ج 72، ص 201، مؤسسة الوفأ، بیروت / معراج السعاده‌، ملااحمد نراقی‌، ص 161، انتشارات جاویدان) با این توجه راه به دست آوردن خوش بینی پرهیز از سوءظن است‌. و به دستور حضرت ختمی مرتبت‌"راه دست‌یابی به خوش بینی عمل نکردن به گمان بد است‌."