اگر کار خوبی که قبلاً انجام میدادم و حالا به این علت که در کتابی خواندهام که این کار نشانة مؤمن بوده و ثواب زیادی دارد، این کار را ادامه ده
خیر این کار ریا محسوب نمیشود در سخنان امامان: نشانههایی برای ریاکاری ذکر شده است; که به طور مختصر آن را بیان میکنیم. از آنجا که "الاْ ?ًِنسَـَنُ عَلَیَ نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ # وَ لَوْ أَلْقَیَ مَعَاذِیرَه;(قیامت، 14 و 15) انسان خودش از وضع خود آگاه است، هر چند در ظاهر برای خود عذرهایی بتراشد." هر کس هر عملی را که انجام میدهد، خودش به خوبی میداند که آن عمل را به چه نیتی انجام میدهد; لیکن برخی از مراتب ریا آنقدر خفی و پنهان است که ممکن است امر برای خود ریاکار هم مشتبه شود و نداند که عمل او ریایی است. علمای علم اخلاق با استفاده از روایات نشانههایی برای عمل ریایی ذکر کردهاند: 1. خوشحال شدن از خبردار شدن دیگران از کارهایی که انجام داده است; 2. به خاطر اعمال عبادی که انجام داده، توقع دارد که دیگران به او سلام کنند، با خوشرویی و بشاشت با او برخورد کنند، به او احترام بگذارند، و مدح و ستایش کنند، در معامله با او مسامحه کنند (جنس بهتر با قیمت کمتر)، در بر آوردن حاجتهای او با کمال رغبت و خشنودی اقدام کنند، در مجالسی که وارد میشود برای او جا باز کنند و... 3. در هنگام خلوت عمل را با کسالت انجام میدهد و در جایی که دیگران او را میبینند، با نشاط عبادت میکند و عبادت را طولانیتر انجام میدهد. در روایتی امیرالمؤمنینمیفرماید: "برای فرد ریاکار سه نشانه است: هنگامی که مردم او را میبینند، عمل را با نشاط انجام میدهد و هنگامی که تنها باشد با کسالت عبادت میکند و دوست دارد در همة امور مورد ستایش و مدح دیگران قرار گیرد."(کافی، ثقة الاسلام کلینی، ج 2، ص 295، دارالکتب الاسلامیة.) این نکته قابل توجّه است که هرگونه خوشحال شدن از این که دیگران از عبادتهای انسان با خبر شدند، نشانة ریا نیست. شخصی که مخفی عمل عبادی را انجام داده است، بعداً دیگران متوجه شدهاند. و او از خبردار شدن دیگران خوشحال شده است، اگر این خشنودی از این جهت باشد که خداوند زیباییها را آشکار و زشتیها را میپوشاند (یا من اظهر الجمیل و ستر القبیح) و هرگاه در دنیا خداوند چنین کاری بکند در آخرت نیز همین کار را انجام میدهد. یا خشنودی او از این جهت است که دیگران به او اقتدا میکنند و به عبادت میپردازند. این نوع خوشحالیها نه مذموم است و نه نشانة وجود ریا در عمل میباشد، ولی اگر خوشحالی از این جهت باشد که با خبر دار شدن مردم از عملش، توانسته در دل مردم جای باز کند و مورد مدح و ستایش دیگران قرار بگیرد، این خوشحالی نشانة ریا است.(المحجة البیضأ، ملا محسن فیض، ج 6، ص 162 ـ 165، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.) البته شاید پرسش شما به این معنا باشد که آیا انجام عبادتی برای رسیدن به ثواب آن، شرک به حساب نمیآید؟ در این صورت نیز پاسخ منفی است. زیرا شرک در آن جا است که کاری برای غیر خدا انجام گیرد در صورتی که شما ثواب را نیز از خدا میخواهید و کسی را جز خدا و پاداش او را که فعل او و تابع لطف و عنایت او است شریک در عبادت خود نمیدانید.
اضافه کردن دیدگاه جدید