اگر هنگام جنگ مردم غیر نظامی و یا خبرنگاران که تنها قصد تهیه خبر دارند کشته شوند آیاشهید به حساب میآیند؟ یا تنها عاقبت به خیر میشوند؟
پرسشگر محترم! اصولاً افراد کشته شده در جنگ به لحاظ ثواب تابع نیت خود هستند; اگر برای دفاع از حق و در راه خدا کشته شده باشند، جایگاه آنها بهشت است; "وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَ َتَا بَلْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ ;(آلعمران،169) ]ای پیامبر[ هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند بلکه آنان زندهاند و نزد پروردگارشان روزی داده میشوند." با این حال چنین کسانی که انگیزه و نیت الهی دارند و در راه خدا و دفاع از حق کشته میشوند، ولی در معرکه جنگ شهید نمیشوند، حکم شهید در معرکه جنگ را از قبیل عدم نیاز به غسل و کفن و... را ندارند، اما شهید محسوب میشوند. در این زمینه توجه به این آیه شریفه میتواند برای ما راهگشا باشد: "مَا کَانَ لاِ ?َهْلِ الْمَدِینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُم مِّنَ الاْ ?َعْرَابِ أَن یَتَخَلَّفُواْ عَن رَّسُولِ اللَّهِ وَ لاَ یَرْغَبُواْ بِأَنفُسِهِمْ عَن نَّفْسِهِی ذَ َلِکَ بِأَنَّهُمْ لاَ یُصِیبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لاَ نَصَبٌ وَ لاَ مَخْمَصَةٌ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لاَ یَطَ ?‹ُونَ مَوْطِئًا یَغِیظُ الْکُفَّارَ وَ لاَ یَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَّیْلاً إِلآ کُتِبَ لَهُم بِهِی عَمَلٌ صَـَـلِحٌ إِنَّ اللَّهَ لاَ یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ ;(توبه،120) مردم مدینه و بادیهنشینان پیرامونشان را نرسد که از ـ فرمان ـ پیامبر خدا سرباز زنند و جان خود را عزیزتر از جان او بدانند، چرا که هیچ تشنگی و رنج و گرسنگی در راه خدا به آنان نمیرسد، و در هیچ مکانی که کافران را به خشم میآورد قدم نمیگذارند و از دشمنی غنیمتی به دست نمیآورند مگر اینکه به سبب آن، عمل صالحی برای آنان نوشته میشود، زیرا خدا پاداش نیکوکاران را ضایع نمیکند." پس کسانی که کار خیر انجام میدهند و چه بسا مسلمان نباشند، ولی انسانهای منصف و حقیقتجویی باشند و در پی انعکاس حقایق و ظلمها و ستمهای ستمگران باشند و در جنگ کشته شوند، خداوند متعال اجر چنین افرادی را نیز ضایع نمیکند.(ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی;، ج 4، ص 60ـ62; ج 9، ص 418ـ426، دارالکتب الاسلامیة، تهران / تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 3، ص 168ـ169; ج 8، ص 184ـ185، دارالکتب الاسلامیة، تهران.)
اضافه کردن دیدگاه جدید