پاسخ: امیدوارم که در پناه خدا سربلند و پیروز باشی‌. پرسشنامة تو و نُه سؤالی که فرستاده بودی به دستم رسید. سه برکة پرسشنامه برایت می‌فرستم که

درباره فلسفه تحریم موسیقی (موسیقی حرام‌) در یک بررسی کوتاه‌، به مفاسد زیر برمی‌خوریم‌: الف‌) تشویق به فساد اخلاق‌: تجربه نشان داده است که بسیاری افراد، تحت تأثیر آهنگ‌ها و غنا، پرهیزکاری را رها کرده‌، و به شهوات و فساد روی می‌آورند. مجلس غنا، معمولاً مرکز انواع مفاسد است و آنچه به این مفاسد دامن می‌زند، همان غناست و چیزی که پدید آورنده این عوامل سوء باشد، نمی‌تواند در یک شریعت آسمانی حلال شود. هم‌چنان‌که قرآن کریم به این امر در آیه شریف 30 سوره حج اشاره کرده‌، می‌فرماید: "...فاجتنبوا الرجس‌َ من الأَوثَن واجتنبوا قول الزور; از بت‌های پلید اجتناب کنید و از سخن باطل بپرهیزید". یکی از موارد قول زور (سخن باطل‌) که حرام است موسیقی و غنا است که افراد را به سوی مفاسد سوق می‌دهد. ب‌) غافل شدن از یاد خدا: غنا و موسیقی‌، انسان را مست شهوت‌ها و او را از یاد خدا غافل می‌کند قلبی که از نغمه‌های شهوت‌انگیز عاشقانه پر شد، دیگر جایی برای یاد خدا در آن باقی نمی‌ماند در قرآن از این امر تعبیر به لهو شده و آمده است‌: "و من الناس من یشتری لهو الحدیث لیضل‌ّ عن سبیل اللّه بغیر علم و یتخذها هزوا...; (لقمان‌، 6) بعضی از مردم‌، سخنان بیهوده را می‌خرند تا مردم را از روی جهل و نادانی گمراه سازند، و آیات الهی را به استهزا می‌گیرند، برای آنها عذاب خوار کننده است‌" یکی از موارد "لهوالحدیث‌" موسیقی و غنأ است که از عوامل ضلالت از "سبیل‌اللّه‌" شمرده شده و موجب "عذاب الیم‌" است‌. ج‌) داشتن زیان‌های جسمی و اثرات شوم بر روی دستگاه اعصاب و روان‌: دکتر "ولف ادلر" پروفسور دانشگاه کلمبیا می‌گوید: بهترین و دلکش‌ترین نواهای موسیقی‌، شوم‌ترین آثار را روی سلسله اعصاب انسان می‌گذارد. به طور کلی‌، موسیقی یکی از عوامل مهم تخدیر اعصاب است که این تخدیر از مجرای گوش صورت می‌پذیرد و وقتی تحت نفوذ زیر و بم آهنگ موسیقی قرار گرفت‌، نوعی رخوت و سستی بر اعصاب چیره شده و از مفاهیم انسانی‌، جز شهوترانی‌، عشقبازی و جمال‌پرستی چیزی در برابر دیدگان بی فروغ عقل وی مجسم نمی‌شود و آن چنان روی ادراک و نیروی خرد سرپوش گذارده می‌شود که مفاهیم مقدسی به نام‌: رحم‌، مروت‌، عفت‌، حیا، امانت‌، مساوات‌، برادری و مبارزه‌، و استقامت در راه هدف به فراموشی سپرده می‌شود. د)غنا، یکی از ابزار استعمار: استعمارگران جهان‌، همیشه از بیداری مردم‌، مخصوصاً نسل جوان‌، وحشت داشته‌اند; به همین دلیل‌، بخشی از برنامه‌های گسترده آنها برای ادامه استعمار، فرو بردن جامعه‌ها در غفلت بی‌خبری‌، نا آگاهی و گسترش انواع سرگرمی‌های نا سالم است‌. امروز توسعه غنا و موسیقی‌، یکی از مهمترین ابزاری است که آنها برای تخدیر افکار مردم از آن استفاده می‌کنند.( ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 17، ص 24، انتشارات دارالکتب الاسلامیة‌. ) اگر چنان‌چه شرائط امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد بر شما بیش از نهی از منکر زبانی لازم نمی‌باشد و چنان‌چه نهی از منکر مفید نبود لازم است از آن مکان خارج شوید، چنان‌چه این هم ممکن نشد نباید به موسیقی و غنایی که پخش می‌شود گوش فرا دهید و چنان‌چه صدای موسیقی بدون اراده شما به گوش‌تان می‌رسد برای شما مانعی ندارد.( توضیح المسائل مراجع‌، ج 2، ص 634، استفتائات مقام معظم رهبری‌. ) آهنگ‌ها و آوازها به سه دسته تقسیم می‌شوند: الف‌) آهنگ‌ها و آوازهایی که به شیوة مجالس‌ِ عیش و عشرت و محافل‌ِ رقص و پایکوبی اجرا می‌شود و انسان را از حالت‌ِ اعتدال‌ِ فکری و ذهنی دور می‌سازد و به بی‌بند و باری‌، لاقید بودن و بی‌تعهّد زیستن دعوت و تشویق می‌کند که اصطلاحاً به آن "ساز و آوازهای مبتذل‌" و مناسب مجالس "لهو و لعب‌" می‌گویند. ب‌) آنهایی که هم از نظر محتوا (مضمون اشعار) دارای معنایی با شکوه و زیباست و هم از نظر اجرا، خوب و زیبا اجرا می‌شود و در عین حال تناسب و شباهتی با ساز و آوازهای مجالس لهو، عیش و عشرت و فساد ندارد. گوش دادن به نوع اوّل حرام است‌; امّا نوع دوم اشکال ندارد.( جامع‌المسائل "استفتائات‌، آیت‌الله فاضل لنکرانی‌، ص 252 مطبوعاتی امیر، چاپ دوم‌، بهمن 1375. ) ج‌) ساز و آوازهایی که نسبت به آن شک داریم و نمی‌دانیم آیا از نوع اوّل است تا از آن پرهیز کنیم و یا از نوع دوم است تا پرهیز لازم نباشد. گوش دادن به موارد مشکوک (نوع سوم‌) اشکال ندارد; امّا بهتر است که به این نوع آهنگ‌ها هم گوش نکنیم‌. دلیل حرمت موسیقی (قسم اول‌). آیات و روایاتی است که درباره پرهیز از "باطل‌"، "لهو"، "لغو" و... وارد شده است‌: برخی از آیات مربوط به این مسأله عبارتند از: 1. آیة "وَ الَّذِین‌َ لاَ یَشْهَدُون‌َ الزُّورَ وَ إِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرَامًا;(فرقان‌،72) بندگان خاص خداوند (عباد الرحمن‌) کسانی هستند که شهادت به باطل نمی‌دهند (و در مجالس باطل شرکت نمی‌کنند). و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن می‌گذرند. 2. آیة "وَ الَّذِین‌َ هُم‌ْ عَن‌ِ اللَّغْوِ مُعْرِضُون‌َ;(مؤمنون‌،3) مؤمنان کسانی هستند که از لغو و بیهودگی روی گردانند. 3. آیة "وَ إِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْه‌;(قصص‌،55) هر گاه چیز بیهوده‌ای بشنوند از آن روی می‌گردانند. جهت آگاهی بیشتر از آیات و روایات مربوط به این موضوع می‌توانید به کتاب‌های "کافی‌، کلینی‌;، ج 6، ص 431، باب الغنأ، مؤسسة الوفأ / المکاسب المحرمه‌، امام خمینی‌;، ج 1، ص 299 ـ 369، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی‌; / بحارالانوار، علامه مجلسی‌، ص 264 و ج 76، ص 240، نشر مؤسسة الوفأ / وسائل الشیعه‌، الشیخ الحر العاملی‌، ج 17، ص 304، باب تحریم الغنأ، نشر آل‌البیت‌" مراجعه فرمایید". با توجه به حرمت فیلم‌هایی که برای جوانان شهوت برانگیز است و موسیقی‌هایی که گوش دادن به آن‌ها حرام است و فلسفه حرمت آن‌ها، به طور قطع دیدن و گوش دادن به این نوع فیلم‌ها و موسیقی‌ها، صفای قلب را خدشه دار می‌کند; زیرا آن‌چه اسلام حرام نموده‌، مفسده و ضرر داشته است‌. هر چیزی که در اسلام حرام شده است‌، اگرانسان انجام دهد، در روح او اثر منفی و بد برجای می‌گذارد.