قساوت قلب چگونه بوجود می‌آید؟

برخی از عوامل و گناهانی که باعث قساوت قلب می‌شود عبارتند از: 1. غفلت و دوری از خداوند متعال‌; "أَفَمَن شَرَح‌َ اللَّه‌ُ صَدْرَه‌ُو لِلاْ ?ًِسْلَـَم‌ِ فَهُوَ عَلَی‌َ نُورٍ مِّن رَّبِّه‌ِی فَوَیْل‌ٌ لِّلْقَـَسِیَة‌ِ قُلُوبُهُم مِّن ذِکْرِ اللَّه‌ِ أُوْلَغ‌کَ فِی ضَلَـَل‌ٍ مُّبِین‌;(زمر،22) آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای اسلام گشاده کرده‌، و بر فراز مرکبی از نور الهی قرار گرفته ]همچون کوردلانی است که نور هدایت به قلبشان راه نیافته‌[ وای بر آن‌ها که قلب‌هایی سخت در برابر ذکر خدا دارند، آن‌ها در گمراهی آشکارند".(ر. ک‌: تفسیر نمونه‌، آیة اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 19، ص 426 ـ 429، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.) حضرت امام باقر7 می‌فرماید: "ایاک والغفلة ففیها تکون قساوة القلب‌" از غفلت بپرهیز که مایة سنگدلی است‌".(مستدرک الوسائل‌، محدث نوری‌، ج 12، ص 93، مؤسسه آل البیت‌:.) حضرت امام صادق‌می‌فرماید: "خداوند متعال به حضرت موسی‌غ وحی فرستاد که ای موسی‌! از فزونی اموال خوشحال مباش‌، و یاد مرا در هیچ حال ترک مکن‌، چرا که فزونی مال غالباً موجب فراموش کردن گناهان است و ترک یاد من قلب را سخت می‌کند."(الکافی‌، محمدبن یعقوب کلینی‌;، ج 2، ص 497، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.) 2. گناه‌، حضرت علی‌می‌فرماید: "ما جفت الدموع إلاّ لقسوة القلوب‌، و ما قست القلوب إلاّ لکثرة الذنوب‌، اشکها خشک نمی‌شوند، مگر به خاطر سختی دل‌ها و دل‌ها سخت و سنگین نمی‌شود مگر به خاطر فزونی گناه‌"!(وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌، ج 16، ص 45، مؤسسه آل البیت‌:.) 3. آرزوهای طولانی‌; خداوند متعال در روایتی خطاب به حضرت موسی‌غ می‌فرماید: "ای موسی‌! آرزوهایت را در دنیا دراز و طولانی مکن که قلبت سخت و انعطاف‌ناپذیر می‌شود، و سنگدلان از من دورند".(الکافی‌، همان‌، ص 329.) 4. پیروی از القأات شیطان‌; حضرت علی‌می‌فرماید: "دو گونه القا وجود دارد: القای شیطانی که موجب سهو و سختی و قساوت قلب می‌گردد و القای فرشته که باعث نرمی قلب و فزونی فهم می‌شود". و...(بحارالانوار، علامه مجلسی‌;، ج 70، ص 397، مؤسسة الوفأ، بیروت‌.)