اگر انسان گناهی مرتکب شد و از ته قلب توبه کرد آیا خداوند او را بخشیده و آثار گناه را از بین می‌برد؟ یا خیر، بلکه بستگی به گناه دارد؟

توبه‌، بازگشت به سوی خدا، رها شدن از آلودگی ها، و پشیمانی از انجام گناه است‌، و علامت پشیمانی این است که شخص در مورد عملکرد خود دچار اندوه و حسرت شود، تصمیم بر ترک در آینده بگیرد و اگر کاری قابل جبران بوده‌، در صدد جبران آن برآید. آثار "توبه‌" در بعضی از آیات قرآنی عبارت است از: 1. شخص "تائب‌" رستگار می‌شود; "توبوا إلی الله جمیعاً أیّه المؤمنون لعلّکم تفلحون‌;(نور، 31) ای مؤمنان‌! همگی به سوی خدا باز گردید ]توبه کنید[ شاید رستگار شوید." 2. سبب پاکی از هر آلودگی و طهارت روح است‌; "إن‌ّ الله یحب‌ّ التَّوَبین‌َ و یحب‌ّ المتطهّرین‌;(بقره‌، 222) خداوند، توبه‌کاران و پاکیزگان را دوست می‌دارد." 3. باعث می‌شود که سیئات و گناهان‌، به حسنات تبدیل شود; "إلّا من تاب و ءامن و عمل عملاً صَلحاً فأُولـَئَک یبدّل الله سیئاتهم حسنـَت و کان اللّه غفوراً رحیمًا;(فرقان‌، 70) مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد که خداوند گناهان این گروه را به حسنات تبدیل می کند، و خداوند آمرزنده و مهربان است‌." 4. محبوب خدا می شود; "إن الله یحب‌ّ التوّبین‌;(بقره‌، 222) خداوند، توبه کاران را دوست می دارد." 5. باعث آمرزش گناهان می شود; "قل یـَعبادی الذین ?گسرفوا ... إن‌ّ الله یغفر الذنوب جمیعاً;(زمر، 53) بگو: ای بندگان من‌! از رحمت خدا نومید مشوید، در حقیقت‌، خداوند همه گناهان را می‌آمرزد." 6. سبب طول عمر، وسعت رزق و رفاه در زندگی می شود; "و ?گن استغفروا ربّکم ثم‌ّ توبوا إلیه یمتّعکم مَتَـَعاً حسناً إلی‌َ ?گجل مسمّی‌ً...;(هود، 3) و از پروردگارتان آمرزش طلبید، و به درگاه او توبه و انابه کنید تا شما را تا مدتی معین ]هنگام مرگ‌[ بهرة نیکو بخشد و..." بعضی از آثار "توبه‌" در روایات نیز عبارتند از: 1. مثل کسی می ماند که در زندگی‌اش هیچ گناهی نکرده‌. پیامبر اکرم 9 فرمود: "التائب من الذنب کمن لا ذنب له‌; کسی که از گناه توبه کند، همچون کسی است که گناه نکرده‌." 2. "شفیع‌" انسان در آخرت است‌. 3. سبب استجابت دعا و... است‌.(ر.ک‌: میزان‌الحکمه‌، محمدی ری‌شهری‌، ج 1، ص 540، مکتب الاعلام الاسلامی‌.) امّا این‌که آیا توبه می‌تواند آثار وضعی گناه را از بین ببرد؟ از آیات و روایات استفاده می‌شود که توبه نمی‌تواند آثار وضعی گناه را از بین ببرد; هم چنان که آیه شریفه‌، سوره نسأ نیز به آن دلالت دارد; اعمال انسان (چه خیر و چه شر) نوعی عکس‌العمل دارد و به نحوی در همین دنیا به صاحب عمل بر می‌گردد و حتی آثار عمل یک فرد به اولاد و اعقاب او هم می‌رسد. در روایتی از امام صادق‌نقل است که امام‌ابتدا و بدون این‌که کسی پرسیده باشد فرمود: "هر کس ظلم کند، خداوند متعال بر او کسی را مسلط می‌کند که به او و یا به اولاد و یا به نوه‌های او ظلم کند" راوی می‌گوید: "چون این مطلب را شنیدم‌، در دلم گذشت که به چه حساب‌، او ظلم کرده‌; ولی اثر سوء ظلم او دامن فرزندان و فرزندزادگان او را بگیرد! امام‌بی‌آن‌که من سخنی به زبان آورم‌، فرمود: "خداوند متعال می‌فرماید: "وَلْیَخْش‌َ الَّذِین‌َ لَوْ تَرَکُواْ مِن‌ْ خَلْفِهِم‌ْ ذُرِّیَّة‌ً ضِعَـَفًا خَافُواْ عَلَیْهِم‌ْ; (نسأ، 9) کسانی که می‌ترسند کودکان ناتوان از آن‌ها باقی ماند و زیر دست مردم شوند، پس باید از خدا بترسند و سخن به اصلاح و درستی گویند و راه عدالت پویند."(تفسیر عیاشی‌، ج 1، ص 223، ح 37، نشر اسلامیه‌.) آری‌! نمی‌شود آثار وضعی اعمال را انکار کرد; مثلاً شرابخوار به فرزندانش مدیون است‌; زیرا عمل او در سلامت فرزندانش اثر بدی دارد.(برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌، ج 4، ص 201، نشر اسلامی / تفسیر احسن‌الحدیث‌، سیدعلی اکبر قرشی‌، ج 2، ص 310، بنیاد بعثت‌.)