کسی که می‌داند چند لحظه دیگر (یک سال یا یک ساعت) فوت می‌کند، اگر توبه کند توبه‌اش مورد قبول خداوند متعال قرار می‌گیرد؟
توبه که به معنای بازگشت از گناه است اختصاص به شخص معین، یا زمان محدود و یا سن، سال، عصر و زمان ویژه‌ای ندارد، و اگر شرایط در آن جمع باشد مورد قبول درگاه خداوند متعال قرار می‌گیرد; "وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَل‌ُ التَّوْبَة‌َ عَن‌ْ عِبَادِه‌ِی وَ یَعْفُواْ عَن‌ِ السَّیِّ ?‹َات‌ِ وَ یَعْلَم‌ُ مَا تَفْعَلُون‌َ ;(شوری،25) او کسی است که توبه را از بندگانش می‌پذیرد و گناهان را می‌بخشد و آن چه را انجام می‌دهید، می‌داند". تنها استثنایی که در قبول توبه وجود دارد و قرآن کریم نیز به آن اشاره کرده، آن جایی است که انسان زمانی به سراغ توبه رود که مرگ او را فرا گرفته و در آستانه برزخ قرار گرفته و مقدمات انتقال او از دنیا به سرای آخرت فراهم شده; مثلاً در حال احتضار و جان دادن و یا در موقع فرود آمدن عذاب الهی بخواهد توبه کند، ممکن است توبه‌اش مورد قبول واقع نشود; چنان که فرعون هنگامی که عذاب الهی فرا رسید و او در میان امواج نیل در حال غرق شدن بود گفت: "ءَامَنت‌ُ أَنَّه‌ُو لاَ َّ إِلَـَه‌َ إِلآ الَّذِی‌َّ ءَامَنَت‌ْ بِه‌ِی بَنُوَّاْ إِسْرَ ََّءِیل‌َ وَ أَنَا مِن‌َ الْمُسْلِمِین‌َ ;(یونس،90) من ایمان آوردم که هیچ معبودی جز آن کسی که بنی‌اسرائیل به او ایمان آورده‌اند نیست و من از مسلمین هستم." بنابراین، گرچه علم پیدا کردن به این که انسان یک ساعت یا یک سال دیگر، به طور یقینی می‌میرد، مشکل است ولی اگر کسی واقعاً چنین علمی پیدا کند چنان که علمای کلام گفته‌اند ممکن است توبة او مشکل باشد. قرآن کریم، چنین توبه اضطراری و از روی ناچاری را قبول ندارد و می‌فرماید: "وَلَیْسَت‌ِ التَّوْبَة‌ُ لِلَّذِین‌َ یَعْمَلُون‌َ السَّیِّ ?‹َات‌ِ حَتَّی‌ََّ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُم‌ُ الْمَوْت‌ُ قَال‌َ إِنِّی تُبْت‌ُ الْ ?‹َـَن‌َ وَلاَ الَّذِین‌َ یَمُوتُون‌َ وَهُم‌ْ کُفَّارٌ أُوْلَغ‌کَ أَعْتَدْنَا لَهُم‌ْ عَذَابًا أَلِیمًا ;(نسأ،18) توبه کسانی که کارهای بدی انجام می‌دهند و و هنگامی که مرگ یکی از آن‌ها فرا رسد می‌گوید: الآن توبه کردم پذیرفته نیست و نه توبه کسانی که در حال کفر از دنیا می‌روند ]و در عالم برزخ توبه می‌کنند[ این‌ها کسانی هستند که عذاب دردناکی برایشان فراهم شده است."(ر.ک: اخلاق در قرآن، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 217ـ246، دارالکتب الاسلامیة، تهران.)
اضافه کردن دیدگاه جدید