چگونه می‌توان روحیة عرفان و معنویت را در وجود خود رشد داد؟

"عرفان‌" در اصطلاح عبارت از معرفت قلبی که از طریق کشف و شهود (نه بحث و استدلال‌) حاصل می‌شود که آن را علم وجدانی هم می‌خوانند. رسیدن به شناخت قلبی و عرفان با عمل به واجبات و مستحبات مانند: نماز، روزه‌، دعا، شب زنده‌داری و... و دستورهای خداوند متعال و راهنمایی‌های پیامبر اکرم‌و اهل‌بیت‌: حاصل می‌شود. بسیاری از علمای سیر و سلوک معتقدند که رهروان راه کمال و فضیلت‌، تقوا و اخلاق و نزدیک شدن به خداوند متعال باید تحت نظارت راهنما باشد و راهنما نیز باید شرایط لازم را داشته باشد و بهترین راهنمایان در این راستا پیامبر اکرم‌و پیشوایان معصوم‌: هستند. حضرت امام سجاد7 می‌فرماید: "کسی که دانشمند و حکیمی او را ارشاد نکند هلاک می‌شود.(بحارالانوار، علامه مجلسی رحمة الله علیه‌، ج 75، ص 159، مؤسسة الوفأ، بیروت‌.) یکی دیگر از مراحل رسیدن به شناخت و عرفان و اصلاح نفس‌، خودشناسی است‌، حضرت علی‌می‌فرماید: "العارف من عرف نفسه فاعتقـَها ونزّهها عن کل مایبعدها; عارف حقیقی کسی است که خود را بشناسد و ]از قید و بند اسارت‌[ آزاد سازد، و آن را از هر چیز که او را از سعادت دور می‌سازد پاک و پاکیزه کند."(غررالحکم ودرر الکلم‌، محمد تمیمی آمدی‌، ص 240، دفتر تبلیغات اسلامی‌، قم‌.) پیامبر اکرم‌می‌فرماید: "من عرفه نفسه فقد عرفه ربّه‌; هر کس خود را بشناسد پروردگارش را خواهد شناخت‌.(بحارالانوار، همان‌، ج 2، ص 32.) و همچنین عوامل دیگری در شناخت و رسیدن به کمال مؤثر هستند: از جمله‌; اخلاص در اعمال (گفتار و کردار)، امام صادق‌می‌فرماید: "خداوند به اندازة نیّت‌های بندگان به آن‌ها کمک می‌کند."(مستدرک الوسائل‌، شیخ حرّ عاملی‌، ج 1، ص 93، مؤسسه آل‌البیت‌: قم‌.) 2. توکل‌; خداوند متعال می‌فرماید: "...ومَن یَتَوَکَّل عَلَی اللّه‌ِ فَهُوَ حَسبُه‌ُ; (طلاق‌،3)...و هر کس بر خدا توکل کند کفایت امرش را می‌کند...". 3. پیروی نکردن از هواهای نفسانی‌; قرآن کریم می‌فرماید: "...آیا گمراه‌تر از آن کس که پیروی از هوای نفس خویش کرده و هیچ هدایت الهی را نپذیرفته کسی پیدا می‌شود؟! مسلماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!" (قصص‌،50) 4. پیروی نکردن از شیطان‌; "...او ]شیطان‌[ برای شما دشمن آشکاری است‌." (یس‌،60) 5. پاک بودن محیط; (اعراف‌،58) 6. کمک‌، توسل‌، استمداد و دوستی با پیامبر اکرم و اهل‌بیت‌:; (احزاب‌،21; توبه‌،71) و...(برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: اخلاق در قرآن‌، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 1-3، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.)