چگونه می‌توان چشمان را از نگاه نامحرم حفظ کرد؟

خداوند متعال به مرد و زن خداپرست می‌فرماید: "قل للْمؤمین یغضّوا من ?گبصـَرهم‌... و قل للمُؤمنـَت یغْضُضْن‌ِ من ?گبصـَرهن‌ّ...; (نور، 30ـ31) به مردان مؤمن بگو: چشم‌های خود را ]از نگاه نامحرمان‌[ فرو گیرند...، و به زنان با ایمان بگو: چشم‌های خود را ]از نگاه هوس آلود[ فرو گیرند...". و در جای دیگر می‌فرماید: "یَعْلَم‌ُ خَآئِنَة‌َ الاْ ?َعْیُن‌ِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ; (مؤمن‌، 19) و او ]= خداوند[ چشم‌هایی را که به خیانت‌، گردش می‌کند، می‌داند و از آن چه در سینه‌ها پنهان است با خبر است‌". امام باقر7 می‌فرماید: "هر چشمی روز قیامت گریان است‌; جز سه چشم‌: چشمی که در راه خدا شب را بیدار باشد و چشمی که از ترس خدا گریان شود و چشمی که از محرمات خدا بسته شود".(اصول کافی‌، کلینی‌;، ج 3، ص 126ـ127، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت‌:.) علاوه بر آیات و روایاتی که در باب حرمت‌، اهمیت و لزوم کنترل‌، خطرات و آفات نگاه خائنانه به نامحرم در دست است‌، در خطر آفرینی این گونه نگاه‌ها همین بس که رسول اکرم‌می‌فرماید: "نظر به نامحرم‌، تیری از تیرهای زهرآلود شیطان است‌".(میزان الحکمة‌، محمدی ری شهری‌، ج 13، ص 632، دارالحدیث‌.) لذا اگر اسلام‌، چشم چرانی را حرام کرده است به خاطر خطرات و آثار شومی است که برای افراد دارد. اساساً در اسلام‌، همه اوامر و نواهی الهی به خاطر مصلحتی است که متوجه مکلف است‌. اگر انسان بخواهد پاک بماند، اگر بخواهد در دام شیطان نیفتد (که یک نگاه ممکن است فتنه‌ها و آتش‌ها روشن کند) باید نسبت به دستورات الهی سخت متعبد باشد; به همین خاطر است که خداوند حکیم‌، بعد از نهی از نگاه به نامحرم می‌فرماید: "ذَ َلِکَ أَزْکَی‌َ لَهُم‌ْ إِن‌َّ اللَّه‌َ خَبِیرُ بِمَا یَصْنَعُون‌َ; (نور، 30) این برای آن‌ها پاکیزه‌تر است‌، خداوند از آن چه انجام می‌دهید، آگاه است‌". برخی از راهبردهای عملی برای پرهیز از نگاه به نامحرم عبارتند از: 1. دوری کردن از اختلاطهای غیرضروری‌; 2. معاشرت و رفاقت با صالحان و دوری کردن از رفاقت با نااهلان و شرکت نکردن در جلسات خصوصی که احتمال فساد در آن است‌; 3. اشتغال به فعالیت‌های ورزشی و علمی‌; 4. باور قلبی بر این‌که این عمل‌، گناه و عذاب آور است‌. از دیدگاه یک مؤمن واقعی‌، تمام عالم‌، محضر خداست و همة کارها در حضور او انجام می‌گیرد: "أَلَم‌ْ یَعْلَم بِأَن‌َّ اللَّه‌َ یَرَی‌َ; (علق‌، 14) آیا انسان نمی‌داند که خدا همه چیز را می‌بیند". آری‌! همین شرم و حضور برای دوری از گناهان کافی است‌; 5. تمرین و ممارست‌ِ دوری کردن از نگاه به نامحرم تا حدّ عادت‌; 6. توجه بیش‌تر به عبادت‌، مخصوصاً نماز، تلاوت قرآن‌، دعا و نیایش‌، توسل به امامان معصوم‌: و تفکر و اندیشه‌; و...(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیة الله مکارم شیرازی‌، ج 20، ص 62ـ67، دارالکتب الاسلامیة / همان‌، ج 14، ص 435ـ439.) اما این که آیا نگاه حرام‌، مخصوص مرد است یا زن باید گفت‌: با توجه به آیاتی که در ابتدای پاسخ آورده شد، مشخص می‌شود که نگاه شهوت آلود، حرام است‌، خواه نگاه کننده‌، مرد باشد یا زن‌، البته خداوند ابتدا، خطاب به مردان می‌فرماید: "قُل لِّلْمُؤْمِنِین‌َ یَغُضُّواْ مِن‌ْ أَبْصَـَرِهِم‌;(نور،30) به مؤمنان بگو چشم‌های خود را ]از نگاه به نامحرم‌[ فرو گیرند." و سپس خطاب به زنان مؤمن می‌کند و می‌فرماید: "وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَـَت‌ِ یَغْضُضْن‌َ مِن‌ْ أَبْصَـَرِهِن‌;(نور،31) و به زنان با ایمان بگو چشم‌های خود را ]از نگاه هوس‌آلود[ فرو گیرند."