امام صادقمیفرماید: "لا تتفأل بالقرآن"(کافی، ج 2، ص 629.) از طرفی پیامبر6 میفرمایند: هر گاه اراده نمودی بوسیلة کتاب خدا استخاره و تفألنم
دانشمندان در اینباره دو مطلب فرمودهاند: 1. روایت منقول از امام صادق(لا تتفأل بالقرآن)، از جهت سند ضعیف و مرسل است. لذا این روایت نمیتواند قابل استناد باشد.(بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 88، ص 244، مؤسسة الوفأ.) 2. مقصود از نهی از "تفأل به قرآن" که علما به عدم جواز یا کراهت آن حکم نمودهاند، آن است که انسان بخواهد بدین وسیله از امور آینده که از انسان پنهان و مخفی است، آگاه شود; امّا استخارة به قرآن که گاهی از آن تعبیر به "تفأل" هم میشود; به معنای طلب خیر نمودن از خداوند هیچ اشکالی ندارد;(ر.ک: وسائل الشیعه، الحر العاملی;، ج 6، ص 233، مؤسسة آلالبیت / بحار الانوار، همان، ص 244.) یعنی آن جایی که انسان بر سر دو راهی قرار گرفته و نمیداند که به کدامین سمت حرکت کند و در انتخاب با مشکل مواجه شده است، باید با اهل فن در مورد امری که در آن با مشکل مواجه شده است، مشورت کند. شاید اهل خبره راه صواب و مستقیم را به او نشان دهند. اما اگر مشورت نتیجه ندهد و همچنان حیران باشد، استخاره او را از این سرگردانی نجات میدهد. از امام علیروایت شده که فرمود: رسول گرامی اسلاممرا به سمتی در یمن مبعوث کرد، به من فرمود ای علیکسی که استخاره کند، سرگردان نمیشود و کسی که مشورت نماید پشیمان نمیشود.(میزانالحکمة، ج 3، ص 226، نشر مکتب الاعلام الاسلامی.) تا این حد که گفته شده استخاره خوب است. ولی تفأل به قرآن جهت آگاه شدن از حوادث آینده کار خوبی نیست و مورد نهی میباشد. اصل در استخاره نیز این است که هر کسی برای خود استخاره کند و به دیگران واگذار ننماید. مرحوم حاج شیخ عباس قمی در کتاب باقیات الصالحات (حاشیه مفاتیح الجنان) در باب ششم، بحثی را به عنوان "استخاره کردن برای غیر" مطرح کرده که مطالعه آن مفید است. در مورد استخاره با قرآن باید دانست که بعضی از آیات قرآن دارای وجوه مختلفی از معناست و گاه برداشتهای مختلفی از آن میشود; لذا استخاره کننده باید بتواند معنای درستی از آیه برداشت و صدر و ذیل آیات را ملاحظه کند; به همین جهت است که بسیاری از فضلا و حتی شماری از علما از استخارة با قرآن پرهیز میکنند. از طرفی بالای صفحات بعضی از قرآنها نوشته شده "خوب"، "بد" و... که به علل گوناگونی، از جمله این که در مواردی فهم استخاره گیرنده مطرح است، نمیتواند مورد اعتماد باشد; در ضمن در بعضی چاپها اشتباهاتی دیده میشود که برداشت نادرستی از آیه شده; بنابراین تنها راه، فهم و درکِ خود استخاره گیرنده است. یادآوری میکنیم که علاوه بر استخاره با قرآن، شیوههای دیگری نیز برای استخاره وجود دارد; مانند: استخاره ذات الرقاع و استخاره با تسبیح که استخاره با تسبیح (بخصوص استخارهای که از صاحب جواهر; از جانب امام زمانغ نقل شده و در کتاب باقیات الصالحات در باب دوم آمده است) تجربه شده و قابل استفاده برای عموم مردم است. در پایان، این نکته را نیز اضافه میکنیم که استخاره آدابی دارد و باید هنگام سرگردانی و پس از مشورتهای لازم انجام شود. یکی از شیوههای استخاره گرفتن با قرآن اینگونه است که سورة توحید را سه بار میخوانیم و بعد از آن سه بار صلوات میفرستیم و سپس میگوییم: "اللَّهُمَّ إِنِّی تَفَ ?'َّلْتُ بِکِتَابِکَ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَیْکَ فَ ?'َرِنِی مِنْ کِتَابِکَ مَا هُوَ الْمَکْتُومُ مِنْ سِرِّکَ الْمَکْنُونِ فِی غَیْبِکَ" سپس قرآنی را که تمامی سورهها را دارد (کامل است) باز میکنیم و اولین آیه از صفحة سمت راست را نگاه میکنیم و با توجه به آن آیه، نیک و بد مطلب مورد نظر را بدست میآوریم. روش دیگر: بعد از نیت میگوییم: "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـَنِ الرَّحِیمِ، إِنْ کَانَ فِی قَضَائِکَ وَ قَدَرِکَ ?گَنْ تَمُنَّ عَلَی شِیعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ ع بِفَرَجِ وَلِیِّکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ فَ ?'َخْرِجْ إِلَیْنَا آیَةً مِنْ کِتَابِکَ نَسْتَدِلَّ بِهَا عَلَی ذَلِکَ" سپس قرآن را باز میکنیم و شش ورق میشماریم و از ورق هفتم شش سطر را میشماریم و از آیهای که سطر ششم است، مطلب خود را به دست میآوریم.(بحارالانوار، علامه مجلسی;، ج 88، ص 241ـ246، مؤسسة الوفأ.)
اضافه کردن دیدگاه جدید