مصاحبه با مترجم قرآن بر اساس تفسیر المیزان

image: 

مترجمان قرآن در انتقال کامل مفاهیم قرآن ناتوان بوده‌اند و در این انتقال بسیاری از اطلاعات موجود به درستی به مخاطبان منتقل نمی‌شود. حجت‌‌الاسلام والمسلمین «محمدرضا صفوی» مترجم «ترجمه قرآن بر اساس تفسیر المیزان» با بیان این مطلب گفت: معادل‌گذاری‌ها در ترجمه‌ها به درستی صورت نمی‌گیرد و مترجم با بیان عطف یا غیر عطف، جمله را به صورتی ترجمه می‌کند که برخی مطالب در بیان معنای متن قرآن کریم جا می‌افتد. او با توجه به شکل‌گیری ترجمه‌های قرآن در دوران‌های گذشته بیان کرد: ضرورت ترجمه قرآن از قرن‌های گذشته آغازشد و در سال‌های اخیر و پس از ‌پیروزی انقلاب اسلامی، ترجمه‌های خوبی از قرآن کریم منتشرشد که بیشتر این ترجمه‌‌ها به صورت تحت‌اللفظی انجام می‌شد. این مترجم قرآن با انتقاد از ترجمه‌های تحت‌اللفظی قرآن در سال‌های گذشته بیان کرد: در ترجمه تحت‌اللفظی به اصطلاح، واحد ترجمه را «کلمه» قرار می‌دادند، اما این ترجمه با گذشت زمان طرفدار زیادی ‌پیدا نکرد و منسوخ شد. سپس ترجمه قرآن به صورت محتوایی درآمد. حجت‌الاسلام والمسلمین صفوی ادامه داد: در ترجمه معنایی و محتوایی گاهی امر به اشراف شخصی می‌شود و شخص بر اساس آگاهی خود، معنا و محتوا را استنتاج می‌کند و به همین دلیل گاهی این ترجمه وفادار به متن آیات نیست. به گفته این محقق بهترین ترجمه از قرآن کریم، ترجمه‌ای است که به صورت معنایی ـ محتوایی باشد و ترجمه آزاد نباشد و مترجم برداشت شخصی از آیه نکند و زبان شخصی خود را در آن انتقال ندهد. او نقد ترجمه‌های قرآن را در دهه‌های اخیر یکی از رویکردهای مثبت در این ترجمه‌ها برشمرد و عنوان کرد: مترجمان قرآن کار بزرگی را انجام می‌دهند اما کار بزرگ‌تر را منتقدان این ترجمه‌ها انجام می‌دهند. نقادها با تیزبینی، اشتباهات غیر عمدی ترجمه‌ها را برطرف می‌کنند و ترجمه‌ها را ترقی می‌دهند. حجت‌الاسلام والمسلمین صفوی تفسیر قرآن را زیربنای ترجمه آن دانست و افزود: زیربنای هر ترجمه، تفسیر است و تا مترجم معنای آیه را به طور کامل در نیابد نمی‌تواند آیه را ترجمه کند؛ بنابراین هیچ ترجمه‌ای بدون تفسیر نمی‌شود و به عبارت دیگر ترجمه، اجمالی از تفسیر است. توجه به شأن نزول آیات و این که آیه‌ای توسط آیه دیگر ترجمه شود مرحله دوم تفسیر است که در ترجمه‌ها چندان مورد استفاده نیست. این محقق در ‌پایان ایجاد مرکزی را برای بررسی ترجمه‌های قرآن ضروری دانست و گفت: ترجمه‌هایی که از قرآن صورت می‌گیرد باید در مرکزی بازبینی و نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود. کار ترجمه قرآن پس از انقلاب رونق گرفت و در حال حاضر ضرورت ایجاد یک مرکز برای بررسی ترجمه‌های قرآن و پشتیبانی علمی از مترجمان احساس می‌شود.