آیا قرآن کریم‌، انسان‌ها را برای مطالعة قرآن تشویق کرده است‌؟

قرآن کریم از یک سو همگان را به مطالعة دقیق قرآن تشویق کرده است‌، و از سوی دیگر، کسانی که به آن بی‌اعتنا هستند و تدبر در آن ندارند، مذمّت و نکوهش کرده است‌. "إِنَّـآ أَنزَلْنَـَه‌ُ قُرْءَ َنًا عَرَبِیًّا لَّعَلَّکُم‌ْ تَعْقِلُون‌;(یوسف‌،2)، ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم‌، شاید شما درک کنید (و بیندیشید); "أَوْ زِدْ عَلَیْه‌ِ وَ رَتِّل‌ِ الْقُرْءَان‌َ تَرْتِیلاً;(مزمل‌،4)، یا بر نصف آن بیفزا، و قرآن را با دقت و تأمّل بخوان‌." "ترتیل‌" خواندن قرآن توأم با تفکّر و تعقّل است‌. "أَفَلاَ یَتَدَبَّرُون‌َ الْقُرْءَان‌;(نسأ،82) آیا دربارة قرآن نمی‌اندیشند"؟! "أَفَلاَ یَتَدَبَّرُون‌َ الْقُرْءَان‌َ أَم‌ْ عَلَی‌َ قُلُوب‌ٍ أَقْفَالُهَآ;(محمد،24)، آیا آن‌ها در قرآن تدبّر نمی‌کنند، یا بر دل‌هایشان قفل نهاده شده است‌." و... این آیات و آیات مشابه این‌ها، به خوبی روشن است که ضمن دعوت به مطالعة متفکرانه قرآن‌، کسانی را که چنین نیستند را مورد مذمّت قرار داده است‌. در روایات‌، فواید بسیاری برای خواندن قرآن بیان شده است‌، که خود تشویق برای مطالعة آن است‌. به بخشی از این روایات اشاره می‌کنیم‌: 1. خداوند، به قرائت کننده قرآن پاداش عظیمی خواهد داد. پیامبراکرم‌فرمود: "هرکس برای رضای خدا و آگاهی عمیق در دین‌، قرآن بخواند، ثواب ملائکه و انبیا و رسولان را خواهد داشت‌.";(وسایل‌الشیعه‌، حرّ عاملی‌، ج 6، ص 184، مؤسسه آل‌البیت‌.) 2. بالا رفتن مقام و درجة قاری در بهشت‌: حفص گوید: از امام کاظم‌شنیدم که می‌فرمود: درجات بهشت به اندازه آیات قرآن است‌. به قاری گفته می‌شود: بخوان و (در مراتب بهشت‌) بالا برو. سپس می‌خواند و مقامش بالا می‌رود;(وسائل‌الشیعه‌، همان‌، ص 187.) 3. طولانی شدن عمر بینایی‌: امام صادق‌فرمود: هرکس قرآن را از رو (با نگریستن بر آیات‌)، بخواند، از بینایی‌اش برای مدت طولانی لذت خواهد برد;(بحارالأنوار، علامه مجلسی‌;، ج 89، ص 202، داراحیأ التراث‌.) 4. آمیخته شدن قرآن با گوشت و خون قاری‌: امام صادق‌فرمود: هر جوان مؤمنی که قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خونش آمیخته خواهد شد;(کافی‌، کلینی‌، ج 2، ص 568، دارالتعارف للمطبوعات‌.) 5. صفای دل‌: پیامبراکرم‌فرمود: بدون شک این دل‌ها زنگار می‌گیرند; همچنان‌که آهن زنگ می‌زند. عرض شد: صیقل آن به چیست‌؟ فرمود قرائت قرآن‌; 6. استجابت دعا: امام‌باقر7 فرمود: دعا را هنگام چهار چیز غنیمت بشمارید; قرائت قرآن و...;(کافی‌، همان‌، ص 448.) 7. نورانی شدن خانه‌: پیامبراکرم‌فرمود: "خانه‌هایتان را با تلاوت قرآن نورانی کنید... .";(بحارالأنوار، علامه مجلسی‌;، ج 89، ص 200، داراحیأ التراث‌.) 8. زیاد شدن برکت خانه‌: امام صادق‌از امیر مؤمنان علی‌چنین نقل می‌کند: "خانه‌ای که در آن قرآن تلاوت و یادی از خدا شود، برکتش زیاد شده‌، ملائکه در آن‌جا حاضر می‌شوند و شیاطین را دور می‌کنند... .";(کافی‌، همان‌، ص 575.) 9. بهترین عبادت‌: پیامبر9 فرمود: بهترین عبادت‌ِ امت‌ِ من‌، تلاوت قرآن است‌;(وسائل‌الشیعه‌، همان‌، ص 168.) 10. بخشش گناهان‌، نوشته شدن حسنه و پاک شدن گناهان‌;(کافی‌، همان‌، ص 575 و 584.) 11. تخفیف عذاب از پدر و مادر;(کافی‌، همان‌، ص 578.) 12. باروری ایمان‌;(غررالحکم‌، آمُدی‌ّ، ص 112، نشر مکتب الاعلام الاسلامی‌.) 13. روشنایی چشمان‌; 14. سخن گفتن با خداوند; 15. علم اولین و آخرین به او عنایت می‌شود.