محتوای حدیث زیر از امام صادق‌چیست‌: "تفقّهوا فی الدّین‌، فانّه من لم یتفقّه فی الدّین فهو اعرابی‌"؟

1. لازمة آمیختگی جهت‌گیری‌های دین‌، با همه عرصه‌های زندگی انسان‌، آن است که او با آموزه‌های آن آشنا شود، زیرا بدون آشنایی و داشتن آگاهی‌های لازم‌، عمل به آن‌ها نیز بی معنا است‌. این آشنایی‌، آن اندازه مورد توجه و اهمیّت قرآن کریم بوده که با وجود برتری تزکیه بر تعلیم که سبب شده است سه بار در قرآن کریم بر آن مقدم شود، ولی از سوی دیگر به دلیل زمینه ساز بودن تعلیم برای تزکیه‌، در این کتاب الهی‌، یادگیری آموزه‌های دینی یک بار، بر تزکیه پیشی گرفته است‌.(سورة بقره (2)، آیة 129.) مفهوم پیش‌گیری مزبور آن است که حتّی ره‌توشة تزکیه نیز، تعلیم و یادگیری معارف دینی است‌. 2. افزون بر آیه‌های مربوط به تعلیم و تزکیه‌، به تفقّه و فهم عمیق معارف دینی نیز، در قرآن کریم تصریح شده است‌: "فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُل‌ِّ فِرْقَة‌ٍ مِّنْهُم‌ْ طَـآغ‌فَة‌ٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّین‌;(توبه‌،122) چرا از هر گروهی از آنان‌، ]فقط[ طایفه‌ای ]برای جهاد[ نمی‌روند ]و بقیه در مدینه نمی‌مانند[، تا در دین ]و معارف و احکام اسلام‌[، آگاهی یابند." تفقّه و فهم دین‌، آن قدر پُر اهمیت است که در این آیه شریف سفارش شده‌، همه برای جهاد از مدینه خارج نشوند، بلکه تعدادی از آن‌ها، برای فهم دین‌، نزد پیامبر در مدینه بمانند تا آموخته‌های خود را به سایرین انتقال دهند." پیداست مراد از تفقّه و یادگیری عمیق دین نیز، تنها احکام و فروعات دینی را در بر نگرفته‌، بلکه همه آموزه‌های آن را شامل می‌شود.(تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 9، ص 428، دارالکتب الاسلامیة‌.) 3. با توجه به اهمیّت یاد شده دربارة تفقّه در دین‌، در روایات امامان معصوم‌:، دربارة کسانی که نسبت به آن کوتاهی می‌کنند، تعبیرهای گوناگونی شده که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود: الف ـ قال الصادق‌: من اراد التجارة‌، فلیتفقه فی دینه لیعلم ما یحل‌ّ له ممّا یحرم علیه‌، و من لم یتفقه فی دینه ثم اتّجر تورطّ الشبهات‌; امام صادق‌فرمود: کسی که قصد تجارت دارد، در دین خود، تفقّه نماید تا بدین طریق‌، حلال خود را از حرام آن‌، باز شناسد و کسی که بدون تفقّه در دین خود، به تجارت بپردازد، در ]مال‌ها و درآمدهای‌[ شبهه‌ناک‌، غوطه‌ور می‌شود."(وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌;، ج 17، ص 382، مؤسسه آل البیت‌.) ب ـ قال ابوعبدالله‌: لا خیر فیمن لا یتفقه من اصحابنا یا بشیر; امام صادق‌خطاب به بشیر فرمود: از یاران ما، کسانی که در دین تفقّه نمی‌کنند، هیچ خیری در آن‌ها وجود ندارد."(همان‌، ج 21، ص 477.) از جمله روایات دیگر، همان است که در پرسش شما مطرح شده و آدرس آن هم عبارت است از: بحار الانوار، علامه مجلسی‌;، ج 1، ص 215، چاپ بیروت‌. 4. مراد از اعرابی‌، یعنی بیابان‌نشین‌، و کسانی که از تمدّن‌، زندگی اجتماعی و ضرورت‌های آن به دورند;(المیزان‌، پیشین‌، ص 390.) شیوه زندگی این اشخاص‌، به دلیل دوری از آموزه‌های دین‌، با تعالیم آن منطبق نبوده‌; از این رو، به کسانی که با دین آشنایی ندارند، به اعرابی تعبیر شده است‌.