سنت خداوندی بر آن قرار گرفته که هر چیز طبق قاعده و قانون انجام گیرد; برای مثال دربارة آفرینش آدم و حوّا که طبق گفته قرآن نخستین آفریدة بشری هس
همه انسانها از حضرت آدم آفریده شدهاند; چنان که خدای متعال میفرماید: "خَلَقَکُم مِن نَفسٍ واحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنها زَوجَها...; (زمر، 6) او شما را از نفس واحدی ]آدم[ آفرید و همسرش را از او خلق کرد..."، ولی خلقت او با فرزندان و همسرش متفاوت است. خدای متعال در آیاتی، دور نمایی از چگونگی خلقت حضرت آدمارائه میکند. چنان که در آیه 28 و 29 سورة حجر میفرماید: "و ]به یادآور[ آنگاه را که خداوندگارت به فرشتگان فرمود: به راستی من بشری از گِل خشت شده از لجن سرشته و صیقل یافته میآفرینم، پس آن گاه که او را پرداختم و از روح خود در او دمیدم، برایش به سجده بیفتید." نیز میفرماید: "... و آفرینش انسان را از گل آغاز کرد سپس نسل او را از عصارهای از آب ناچیز و بی قدر آفرید." (سجده، 7 و 8) حضرت علیدر خطبه اول نهج البلاغه میفرماید: "... سپس خداوند بزرگ خاکی از قسمتهای گوناگون زمین، از قسمتهای سخت و نرم، شور و شیرین گرد آورد، آب بر آن افزود تا گِلی خالص و آماده شد، و با افزودن رطوبت، چسبناک گردید، که از آن اندامی شایسته و عضوهایی جدا و به یکدیگر پیوسته آفرید. آن را خشکانید تا محکم شد. خشکاندن را ادامه داد تا سخت شد، تا زمانی معین و سرانجام مشخص اندام انسان کامل گردید; آن گاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه که وی را به تلاش اندازد و دارای افکاری که در دیگر موجودات تصرّف نماید..."(نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ص 37، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی زهد، چاپ سوم، تهران 1380.) مرحوم صدوق در علل الشرایع در روایتی معتبر(تاریخ پیامبران (حیوةالقلوب)، علامه مجلسی، تحقیق سیدعلی امامیان، ج 1، ص 92، انتشارات سرود، چ سوم، قم، 1378.) آورده است: "ابوبصیر میگوید: از امام صادقپرسیدم: چرا خدای عزوجل آدم را از غیر پدر و مادر و عیسیرا از غیر پدر و دیگر مردان را از پدر و مادر آفرید؟ فرمود: تا مردم به قدرت بیانتهای او پی ببرند و بدانند که او قادر است بدون وجود پدر خلق کند همان طور که قادر است بدون وجود پدر و مادر بیافریند و خدای متعال این کار را کرد تا بدانند او بر همه چیز قادر است."(علل الشرایع شیخ صدوق، ص 15، حدیث 1، انتشارات مکتبة الداوری، قم.) در پایان ذکر این نکته لازم است که سنت الهی در جریان قانونهای طبیعی و سیر نظاممند جهان خلقت به معنای نفی هر گونه استثنا نیست و اساساً خود استثناها نیز در سنتهای الهی و قوانین طبیعت نهفته است; چنان که معجزههای انبیا و خوارق عادات، مانند ولادت حضرت عیسیبدون وجود پدر، خود در چهارچوب قانون علیت تعریف میشود.(برای آگاهی بیشتر ر. ک: الهیات و معارف اسلامی، آیت الله جعفر سبحانی، ص 202 ـ 205، انتشارات شفق، چاپ دوم، قم 1370.)
اضافه کردن دیدگاه جدید