آیا در آیه‌ای از قرآن‌، به طور غیرمستقیم نام حضرت علی (ع) آمده است؟

در قرآن آیاتی وجود دارد که به گفته شیعه و اعتراف اهل‌تسنن درباره امامان‌: نازل شده است‌; از آن جمله می‌توان به آیات زیر اشاره کرد: 1. آیه اکمال دین‌: این آیه شریف‌، در سوره مائده‌، آیه 3 آمده است و می‌فرماید: "الیَوم‌َ أکمَلت‌ُ لَکُم دِینَکُم وَ أَتمَمت‌ُ عَلَیکُم نِعمَتِی وَ رَضِیت‌ُ لَکُم‌ُ الإسلـَم‌َ دِینًا...; امروز، دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گرداندم‌، و اسلام را برای شما ]به عنوان‌[ آیینی برگزیدم‌." منظور از روز، همان روز غدیرخم است که پیامبر اکرم‌امیرمؤمنان‌را به طور رسمی برای جانشینی خود تعیین کرد و در این روز بود که آیین اسلام به تکامل نهایی خود رسید و نعمت خدا با تعیین رهبری شایسته‌، همچون علی‌بن‌ابی‌طالب‌برای آیندة مردم تکامل یافت‌.(ر.ک‌: الدرالمنثور، جلال‌الدین سیوطی‌، ج 3، ص 20، داراحیأ التراث العربی‌، بیروت / احقاق الحق‌، قاضی نورالله شوشتری‌، ج 3.) 2. آیه تبلیغ‌: این آیه‌، آیه 67 از سوره مائده است که می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الرَّسُول‌ُ بَلِّغ‌ْ مَآ أُنزِل‌َ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّم‌ْ تَفْعَل‌ْ فَمَا بَلَّغْت‌َ رِسَالَتَه‌ُ...; ای پیامبر! آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده‌، ابلاغ کن و اگر نکنی‌، پیامش را نرسانده‌ای‌..." خداوند متعال به پیامبر دستور می‌دهد که این مسألة مهم (تعیین جانشینی برای پیامبر و سرنوشت آینده اسلام و مسلمانان‌) را به مردم ابلاغ کند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 5، ص 4 ـ 23.) 3. آیه تطهیر: این آیه مبارک‌، در سوره احزاب (آیه 33) آمده است که می‌فرماید: "...إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّه‌ُ لِیُذهِب‌َ عَنکُم‌ُ الرِّجس‌َ أَهل‌َالبَیت‌ِ وَ یُطَهِّرَکُم تَطهِیرًا;...حقیقتاً خداوند می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان ]پیامبر[ بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند." این آیه‌، درباره پنج تن "آل‌عبا"، یعنی پیامبراکرم‌علی‌، فاطمه‌، حسن و حسین‌: وارد شده و عصمت (معصوم بودن‌) این پنج تن را ثابت می‌کند و به "آیة تطهیر" معروف است‌.(ر.ک‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 16، ص 311، مؤسسة اعلمی‌، بیروت‌.) 4. آیه ولایت‌: این آیه در سوره مائده‌، آیه 55 آمده که می‌فرماید: "إِنَّمَا وَلِیُّکُم‌ُ اللَّه‌ُ وَرَسُولُه‌ُ وَالَّذِین‌َ ءَامَنُواْ الَّذِین‌َ یُقِیمُون‌َ الصَّلَوَة‌َ وَیُؤْتُون‌َ الزَّکَوَة‌َ وَهُم‌ْ رَ َکِعُون‌َ; ولی‌ّ شما، تنها خدا و پیامبر او و کسانی هستند که ایمان آورده‌اند; همان کسانی‌که نماز را برپا می‌دارند و در حال رکوع‌، زکات می‌دهند." ابوذر غفاری‌; نقل می‌کند که روزی با رسول‌خدا9 در مسجد نماز می‌خواندیم‌. نیازمندی به مسجد آمد و تقاضای کمک کرد; اما کسی چیزی به او نداد. سائل گفت‌: خدایا! تو شاهد باش که در مسجد رسول خدا کسی به من کمک نکرد; در همین حال‌، حضرت علی‌انگشتر خود را در حال رکوع به او داد. پیامبراکرم‌، متوجه این مسأله شدند و فرمودند: ... خداوندا! من محمد پیامبر و برگزیدة تو هستم‌. سینة مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز. از خاندانم علی‌را وزیر من گردان تا به وسیله او، پشتم قوی و محکم گردد. هنوز دعای پیامبر9 تمام نشده بود که جبرییل‌این آیه را بر پیامبر نازل کرد.(برگرفته از تفسیر نمونه‌، همان‌، ج 4، ص 421 و 422 / تفسیر البرهان‌، علامه بحرینی‌، ج 1، ص 315ـ327، مؤسسه بعثت قم‌.) 5. آیه اطعام‌: این آیه‌، در سوره مبارک انسان‌، آیه 8 آمده است‌: "وَ یُطعِمُون‌َ الطَّعَام‌َ عَلَی‌َ حُبِّه‌ِ مِسکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا; و به ]پاس‌[ دوستی ]خدا[، بینوا و یتیم و اسیر را خوراک می‌دهند." شأن نزول این آیه هم دربارة اهل‌بیت‌: است‌.(جهت اطلاع بیشتر ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، همان‌، ج 25، ص 343 و 344.) 6. آیه مباهله‌: این آیه‌، در سورة آل‌عمران (آیه 61) آمده است‌. مفسران گفته‌اند: این آیه‌، دربارة هیأت نجرانی و همراهان آنها نازل شده که پیامبر، آنها را به مباهله دعوت کرد. آنها تا فردای آن روز از حضرت مهلت خواستند و پس از مراجعه به شخصیت‌های نجران‌، اسقف (روحانی بزرگشان‌) به آنها گفت‌: شما فردا به محمد نگاه کنید. اگر با فرزندان و خانواده‌اش برای مباهله آمده بود، از مباهله با او بترسید و اگر با یارانش آمد، با او مباهله کنید. فردای آن روز، پیامبر آمد، در حالی که دست علی‌بن‌ابی‌طالب‌را گرفته و حسن و حسین‌پیش روی او راه می‌رفتند و فاطمه‌پشت سرش بود. نصارا نیز بیرون آمدند; درحالی‌که اسقف آنها پیشاپیش آنان قرار داشت‌. دربارة همراهان پیامبر سؤال کرد، به او گفتند: این‌، پسر عمو و دامادش و محبوبترین خلق خدا نزد اوست و این دو پسر، فرزندان دختر او از علی‌هستند و آن بانوی جوان‌، دخترش فاطمه‌، عزیزترین مردم نزد او و نزدیکترین افراد به قلب اوست‌... . اسقف گفت‌: من مردی را می‌بینم که در مباهله با کمال جرأت اقدام می‌کند و گمان می‌کنم راستگو باشد که در این صورت‌، به خدا قسم‌، یک سال بیشتر بر ما نخواهد گذشت‌; درحالی‌که در تمام دنیا، حتی یک نصرانی هم وجود نداشته باشد که آب بنوشد، و عرض کرد: ای ابوالقاسم‌! ما با تو مباهله نمی‌کنیم‌; بلکه مصالحه می‌نماییم و پیامبر9 با آنها مصالحه کرد.(برگرفته از تفسیر نمونه‌، همان‌، ج 2، ص 578 ـ 579 / جهت اطلاع بیشتر ر.ک‌: احقاق‌الحق‌، قاضی نورالله شوشتری‌; / پیام قرآن‌، آیت‌الله مکارم شیرازی و همکاران‌، ج 9، انتشارات مدرسه الامام امیرالمؤمنین‌/ غایة‌المرام‌، مرحوم محدث بحرینی‌; و....) در مورد ایرانیان و سلمان فارسی نیز می‌فرماید: "یـَأیّها الّذین ءامنوا مَن یرتدّمنکم عن دینه فسوف یأتی اللّه بقوم یحبّهم و یحبّونه أذلّة علی المؤمنین أعزّة علی الکـَفرین یجـَهدون فی سبیل اللّه و لایخافون لومة لآئم‌; (مائده‌، 54) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هر کس از شما از آیین خود باز گردد ]به خدا زیانی نمی‌رساند[ خداوند در آینده جمعیتی را می‌آورد که آن‌ها را دوست دارد و آن‌ها نیز خدا را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران نیرومند و شکست‌ناپذیر; مردانی که در راه خدا جهاد می‌کنند و هرگز از سرزنش سرزنش‌کنندگان هراسی به خود راه نمی‌دهند." اکثر مفسران در توضیح این آیه نقل کرده‌اند که بعد از نزول این آیه‌، جمعی از اصحاب رسول‌اکرم‌عرض کردند: "این گروهی که خداوند در این آیه به آن‌ها اشاره کرده کیانند"؟! در این هنگام پیامبراکرم‌دست مبارکشان را برپای سلمان ]و طبق روایتی دیگر بر شانة سلمان‌[ زد و فرمود: "منظور، این مرد و قوم او است‌; سوگند به آن کسی که جانم به دست او است‌، اگر ایمان به ثریا بسته باشد، گروهی از مردان فارس آن را به چنگ می‌آورند."(درالمنثور، ج 6، ص 67 / برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 21، ص 498، دارالکتب الاسلامیة‌.)