گفتگویی دوستانه با کارشناس پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآنی تلفنی

گفتگوی دوستانه خبرگزاری رسا نیوز با کارشناس بخش پاسخگویی تلفنی به پرسش های قرآنی

اشاره: حجت الاسلام عبدالله پیرمردایان از روحانیون با سابقه در عرصه پاسخگویی تلفنی است. استفاده از تجربیات وی برای بسیاری که تازه در این عرصه وارد شده یا می خواهند وارد شوند ، می تواند مفید و سازنده باشد. وی سالیانی چند در مراکز مختلف پاسخگویی کتبی و تلفنی مشغول به این کار بوده است و تجربیات گرانبهایی را اندوخته است. وی در حال حاضر به عنوان کارشناس و مسئول پاسخگویی تلفنی مرکز فرهنگ و معارف قرآن مشغول به فعالیت است. در یک گفتگوی دوستانه وی نقطه نظرات خود را در باره مزایا ، محسنات و مشکلات پاسخگویی تلفنی بیان می کند. با هم این گفت وگو را می خوانیم.

* شما چند سالی است که در مرکز فرهنگ و معارف قرآن در واحد پاسخگویی تلفنی به پرسش های قرآنی پاسخ می دهید ، نظر شما درباره پاسخ گویی تلفنی چیست ؟ از نظر تاثیرگذاری نسبت آن را با دیگر شیوه های مانند پاسخگویی کتبی و حضوری چگونه ارزیابی می کنید؟
پیرمردایان: به صراحت می توانم بگوییم که آن چه مطرح می کنم از نگاه کارشناسی و امری تجربه شده است ، چون اینجانب هم در حوزه پاسخگویی کتبی فعالیت داشته ام و هم در پاسخگویی تلفنی ، بلکه به جهت حضور در نمایشگاه های مختلف همانند نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در تهران به طور حضوری نیز به پرسش های دینی اقشار مختلف مردم پاسخ داده ام . به نظرم با این تجربیات می توان گفت پاسخگویی تلفنی بسیار خوب و کارگشاست ، چون پرسشگر به راحتی بدون آن که شناخته شود دغدغه های فکری خود را به صورت پرسش یا شبهه یا مشاوره دینی مطرح می کند و پاسخ خود را در حد امکان چنان که مورد نظرش است به دست می آورد.
* بنابراین به نظر شما پاسخگویی تلفنی مزایا و محسناتی دارد که در پاسخگویی کتبی یا حضوری وجود ندارد؟
پیرمردایان: بله، چنین است. برای پاسخگویی تلفنی می توان محسنات زیادی را برشمرد که من تنها به مهم ترین آن ها اشاره می کنم. اولین حسن این روش پاسخگویی ارتباط مسقیم پرسشگر با پاسخگوست. این ارتباط فوایدی دارد که مهم ترین آن درک دو سوی ارتباط از مساله و پرسش است. در پرسش کتبی به جهت فقدان شواهد و قراین گفتاری و بیانی ، پاسخگو تنها از طریق متن و نوشته ها به مقصود مراد واقعی پرسشگر می تواند دسترسی داشته باشد و از آن جایی که پرسشگران در سطوح مختلف علمی هستند گاه نمی تواند آن پرسش واقعی و مقصودش را در پرسش های کتبی بیان کنند . همین مساله باعث می شود که پرسش ظاهری داشته باشد که مراد و مقصود واقعی پرسشگر نیست و پاسخگو با توجه به همین ظاهر نوشته ها و برداشتی که از متن می کند، به پرسش پاسخ می دهد که گاه برآورنده نیاز پرسشگر نیست. در حالی که در پرسش تلفنی ، پاسخگو با التهاب و حالات روحی پرسشگر و هیجانات و شواهد و قراین گفتاری و روحی وی سر و کار دارد و قصد واقعی و جدی پرسشگر از پرسش به خوبی دانسته می شود و پاسخگو دقیقا به پرسش واقعی پاسخ می دهد. نکته دیگر امکان ریشه یابی پرسش برای پاسخگو است . ممکن است پرسش درباره موضوعی مطرح شود که پس از کمی گفتگو مشخص می شود اصلا موضوع دیگری پرسش اصلی و دغدغه فکر ی پرسشگر بوده است . یعنی این پرسش اولی ، پرسش مبنایی طرف نبوده است. مثلا درباره سحر و جادو در قرآن و چگونگی ابطال آن پرسشی را مطرح می کند( اغلب این پرسش ها از سوی زنان و دختران مطرح می شود) اگر به این پرسش بر اساس ظاهر پاسخ داده شود و گفته شود که پاسخ این پرسش این است و یا چنین دعایی برای این نوع مسایل وارد شده است ، شاید به نظر برسد که پرسش گر پاسخ خود را دریافت کرده باشد ولی با کمی گفتگو معلوم می شود که ریشه و علت این پرسش مشکلات ازدواج و یا خانوادگی است که می توان با درایت و کمی همدلی با پرسشگر آن مشکل را به نحوی معقول با بیان آیات و احادیث حل کرد و راهکار مناسبی جلوی پایش گذاشت . یعنی در حقیقت با گفتگوی تلفنی پاسخگو می تواند در حد امکان معضل اصلی فرد را حل کند. موارد بسیاری از این دست پرسش وجود دارد که در پاسخگویی تلفنی خودش را نشان می دهد. حسن دیگر این شیوه ، رفع ابهام از پرسش است. در بسیاری از موارد پرسش اشتباه و غلط طرح می شود . در پاسخگویی تلفنی این مشکل در همان آغاز یا حین پاسخگویی حل می شود و پاسخگو به کمک پرسشگر می رود تا پرسش خودش را درست طرح نماید یا پرسش خود را تکمیل و ترمیم نماید. این نحوه تصحیح و ترمیم و تکمیل پرسش و شبهه در آثار شهید مطهری دیده می شود . آن بزرگوار گاه چنان پرسش و شبهات مخالفان را طرح می کرد که در کتب خودشان نیز به این زیبایی طرح نشده است و سپس به پاسخ اقدام می کرد. در پاسخ کتبی این مساله یا اتفاق نمی افتد یا به کندی صورت می پذیرد. این ضعف در پرسش های کتبی موجب می شود تا پاسخگو با ابهام های زیادی مواجه گردد و در نتیجه به اطاله پاسخگویی دچار می گردد و یا این که پاسخ هایش ناقص از کار در می آید و پرسشگر به پاسخ نمی رسد. از مهم ترین فواید پاسخگویی تلفنی سرعت در پاسخگویی است . در این روش پاسخگویی به جهت حذف روند اداری از ثبت و تحقیق و نظارت و تایپ و ... موجب می شود تا پرسشگر به آسانی و سرعت به پاسخ خود دست یابد. در پرسش های کتبی گاه این مساله اداری و پست و دیگر مسایل طبیعی موجب می شود که پرسشگر پاسخ خود را پس از سه یا چهار ماه بعد دریافت کند که یا پرسش و شبهه از ذهنش برطرف شده یا دیگر نیازی به آن ندارد. کم هزینه و سرعت دسترسی به پاسخ باعث شده که پرسشگران به این شیوه روی بیاورند . این شیوه برای مراکز پاسخگو نیز از نظر هزینه باصرفه تر است. در حقیقت می توان کم هزینه بودن این شیوه را یکی از مزایای پاسخگویی تلفنی دانست.
* بنابراین باید حجم بسیاری از پرسش ها را پرسش های تلفنی تشکیل دهد؟
پیرمردایان: در حال حاضر روزانه 15 تا 20 تماس تلفنی با این واحد برقرار می شود با آن که هیچ تبلیغی از این واحد نشده است . اگر تبلیغ شود و خط آزاد تلفن افزایش یابد به همان جهاتی که عرض شد ، گرایش پرسشگران به شیوه بیشتر است .
* پرسش های که مطرح می شود از نظر علمی چگونه است؟
پیرمردایان: پرسش های تلفنی به دسته های مختلفی قابل تقسیم هستند. هر چند که خیلی از پرسش ها ساده و ابتدایی هستند، ولی با ید به این نکته توجه داشت که سطح علمی و دغدغه های پرسشگران متفاوت است . ملاک و معیار سنجش نباید پاسخگو باشد، چون پاسخگو به هر حال در یک سطح علمی قابل قبولی است که به پاسخگویی تلفن اقدام می کند و مراکز وی را برای پاسخگو تلفنی قرار داده و وی را از نظر علمی تایید کرده اند . بنابراین ملاک و معیار باید سطوح سنی و علمی پرسشگران قرار داده شود چون پرسشی که برای یکی کم ارزش و از نظر علمی پایین است ، همان پرسش می تواند برای پرسشگر مهم باشد. بنابراین نمی توان گفت این پرسش چون ساده و ایتدایی بود ارزش ندارد، چون گاه پرسشگر کودکی 10 یا 12 ساله است که این پرسش دغدغه فکری اوست و می خواهد از یک مرکز علمی پاسخ دقیق آن را دریافت کند . هرچیزی که برای من ساده است شاید برای دیگری یپچیده یا مهم باشد. این مساله برمی گردد به سطح سنی و علمی پرسشگر . بنابراین با لحاظ این مسایل باید گفت که سوالات در چه سطح و چگونه هستند.
* آیا همه پرسش ها قرآنی است؟
پیرمردایان: پرسش های غیر قرآنی نیز می شود . اگر پرسش از احکام شرعی باشد به دفتر مراجع عظام تقلید ارجاع داده می شود .
* به نظر شما پرسش ها در چه سطحی هستند آیا نیاز به تحقیق دارید؟
پیرمردایان: می توان گفت بسیاری از پرسش ها برای من ساده هستند و به آسانی پاسخ می دهم . سی تا چهل درصد متوسط به بالا هستند که با توجه به منابع دم دستی پاسخ می دهم و چند درصدی نیز که نیاز به تحقیق و پژوهش دارد از پرسشگر فرصت می گیرم و در عرض بیست و چهار سا عت به آن ها پاسخ می دهم.
* شما دوباره تماس می گیرید یا پرسشگران؟
پیرمردایان: اگر شماره تماس بدهند تماس می گیریم وگرنه خودشان تماس می گیرند .
* منابع پاسخگویی شما چیست؟
پیرمردایان: منابع از مکتوب و نرم افزار در اختیار ماست . از نرم افزارهایی که بسیار از آن استفاده می کنیم یکی نرم افزار پرسش و پاسخ های تولیدی مرکز است که بیش از سی هزار پرسش به صورت موضوعی در آن وجود داردو در حقیقت منبع اصلی پاسخگویی است . مجموع پرسش و پاسخ های تولیدی مرکز 47 هزار است که پس از تنظیم و ویرایش به این مجموعه اضافه می شود. دیگر منابع عبارتند از نرم افزار جامع التفاسیر، نورالانوار، جامع الاحادیث ، معجم فقهی ، نرم افزار صراط و تبیان . نرم افزار صراط برای ما یک نرم افزار حیاتی و مفید است.
* چند درصد از پاسخ ها در این نرم افزار موجود است؟
پیرمردایان: در حال حاضر پس از سالها تحقیق و پاسخگویی بیش از 60 درصد را می توان در این نرم افزارها جست.
* از نرم افزارهای مراکز دیگر نیز استفاده می کنید؟
پیرمردایان: به جهت آن که مرکز فرهنگ و معارف قرآن تنها در حوزه قرآنی فعالیت می کند، از نرم افزارهای مراکز دیگر کم تر استفاد ه می شود، زیرا بیشتر آن ها غیر قرآنی هستند.
* با مراکز دیگر پاسخگویی کشور نیز همکاری دارید؟
پیرمردایان: مراکز دیگر از تجربیات این مرکز استفاده می کنند . بسیاری از مراکز پرسشگران خود را در حوزه قران به این مرکز ارجاع می دهند . از این رو ، پرسشگران مراکزی چون دارالحدیث ، جمکران و حتی بیوت مراجع به مرکز فرهنگ ارجاع داده می شوند. در حوزه فرهنگ و معارف قرآن ، این مرکز یکی از با سابقه ترین و علمی ترین مراکز است و محققان قوی و فرهیخته ای دارد که آثار مهمی نیز تولید و به جامعه علمی کشور تقدیم داشته اند.

منبع خبر رسا نیوز