اجتهاد از منظر قرآن از آثار مرکز فرهنگ و معارف قرآن به زودی منتشر می شود

حجت الاسلام و المسلمین محمد صادق یوسفی مقدم نویسنده این کتاب با اشاره به این خبر افزود: مساله اجتهاد یکی از مباحث مهم و چالشی در عصر کنونی است به گونه ای که برای بسیاری درباره ماهیت و مباحث آن پرسش های زیادی مطرح شده است. این پرسش ها همراه شبهاتی که از سوی برخی از روشنفکران دینی بیان شده است ، این ضرورت را فراهم آورده است تا ابعاد مختلف تقلید و اجتهاد از دیدگاه قرآن بررسی شود. وی گفت: برای این که میان اجتهاد و تقلید ارتباط تنگاتنگی است در دو طرح جداگانه به هر یک از موضوعات و مسایل آن پرداخته شده که کتاب اجتهاد از دیدگاه قرآن پس از تحقیق و پژوهش آماده چاپ شده است و امید است که کتابی که در مساله تقلید نیز شروع شده است به زودی به اتمام برسد. سرپرست مرکز فرهنگ و معارف قرآن گفت: قران همان گونه که خود یکی از منابع بلکه اصلی ترین منابع اجتهادی را تشکیل می دهد به اشکال مختلف به مساله اجتهاد و تقلید پرداخته و زوایای آن را تبیین و تحلیل نموده است که کتاب اجتهاد از دیدگاه قرآن تلاشی برای ارایه این تحلیل ها و تبیین های قرآنی در این حوزه مهم است. وی بیان داشت: اجتهاد به معنای شناخت احکام و آموزه های الهی با استفاده از ادله تفصیلی است که با بهره گیری از قرآن و سنت و سیره عقلایی و حکم عقل و اجماع انجام می شود. همان طور که در اصول دین می بایست انسان با علم و دانش اجتهاد از دیدگاه قرآن این کتاب درشش بخش کلیات ، تاریخ اجتهاد ، منابع اجتهاد ، تخطئه و تصویب ، اجتهاد پیامبران و اجتهاد در برابر نص سامان داده شده است. و قطع اسلام را بپذیرد در احکام نیز می بایست اجتهاد کند و حکم قطعی و اطمینانی را از منابع و ادله چهارگانه اصلی به دست آورد؛ ولی از آن جایی که همه توانایی و یا فرصت اجتهاد در حوزه فقه را ندارند شارع اجازه داده است تا به مجتهدین و خبرگان در این فن رجوع شود . این همان تقلید است که در همه رشته های تخصصی اتفاق می افتد و شخصی که دکتر نیست به متخصص و پزشک مراجعه می کند تا از نظر وی برای درمان بهره برد. حجت الاسلام و المسلمین یوسفی مقدم درباره فصول این کتاب گفت: این کتاب درشش بخش کلیات ، تاریخ اجتهاد ، منابع اجتهاد ، تخطئه و تصویب ، اجتهاد پیامبران و اجتهاد در برابر نص سامان داده شده است. در بخش نخست به معنای لغوی و اصطلاح اجتهاد و ادله وجوب و کفایی بودن آن و نیز اقسام اجتهاد پرداخته شده و دیدگاه قرآن در این حوزه بر اساس آیات تبیین و تحلیل شده است. در بخش دوم که کم تر جنبه قرآنی و بیش تر تاریخی دارد به مسایل تاریخی اجتهاد در دوران و عصرهای مختلف اسلامی توجه داده شده و از مراحل اجتهاد و اختلاف در این حوزه سخن گفته شده است. در بخش سوم با آیات قرآنی منابع اجتهادی تحلیل و تبیین شده و علل حجیت و اعتبار هر یک از منابع به طور کلی و تفصیلی بیان شده است. بخش چهارم به اختلاف مهم میان اصولی ها و فقیهان در باب تخطئه و تصویب فتاوا پرداخته است و دو نظریه از منظر قرآن واکاوی شده است. در بخش پنجم افزون بر بیان موارد و مصادیق به مساله اجتهاد پیامبران اشاره و نظریه ی جدید در این حوزه مطرح شده است . در بخش ششم به مساله مهم و چالشی اجتهاد در برابر نص از دیدگاه قرآن پرداخته شده و بر خلاف سید شرف الدین عاملی که تنها به مصادیق اشاره داشته، مباحث اساسی و کلیدی در این حوزه، از منظر آیات قران کنکاش و مطرح شده است. وی در پایان گفت: این کتاب در 320 صفحه همراه با منابع و فهرست تفصیلی نمایه ها آماده چاپ و نشر است و به زودی در اختیار قرآن پژوهان و علاقه مندان به ساحت قرآن قرار می گیرد.