کسی که کاهل نماز است چگونه می‌تواند رغبت بیشتری به نماز خواندن پیدا کند؟

اگر می‌خواهیم از حالت سستی در نماز خارج شویم‌، باید به آثار نماز و عواقب سبک شمردن آن توجه نموده و دربارة آن تفکر کنیم‌; برخی از آثار نماز عبارتند از:
1. نماز، وسیلة شستشوی گناهان و موجب آمرزش الهی است‌. پیامبراکرم‌6 فرمود: "هرکس با معرفت نماز بخواند، بخشیده می‌شود."(بحارالانوار، ج 79، ص 207، داراحیأ التراث العربی‌، بیروت‌.)
2. نماز سدّی در برابر گناهان آینده است‌. "همانا نماز از فحشا و منکرات جلوگیری می‌کند." (عنکبوت‌، 45)
3. نماز خودبینی و کبر را درهم می‌شکند. "البته نماز، سنگین و گران است‌، مگر بر کسانی‌که حال خشوع به درگاه خدا دارند" (بقره‌، 45)
4. نماز به سایر اعمال انسان ارزش می‌دهد و در صورت قبولی آن‌، سایر اعمال هم قبول می‌شود. پیامبر6 فرمود: "در روز قیامت‌، ابتدا نماز بنده بررسی می‌شود، اگر مورد قبول واقع شد، بقیة اعمال وی نیز بررسی می‌شود و اگر قبول نشد بقیه اعمال رسیدگی نمی‌شوند."(بحارالانوار، همان‌، ص 227.)
5. توجه به نماز به انسان نیرو می‌بخشد. "از صبر و نماز یاری جویید" (بقره‌، 45)
6. نماز خُرد کنندة شیاطین است‌، برای همین‌، شیطان همواره می‌خواهد انسان را از نماز دور کند. "شیطان می‌خواهد شما را از یاد خدا و نماز باز دارد." (مائده‌، 91)
7. نماز نشانة ایمان است‌. قرآن یکی از خصوصیات مؤمنان را چنین ذکر می‌فرماید: "آنها که نماز را به پا می‌دارند و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم‌، انفاق می‌کنند." (انفال‌، 3).
8. پیامبراکرم‌6 فرمود: "نماز ستون دین است‌، هر کس نمازش را ترک کند، دینش را منهدم و خراب کرده است‌."(بحارالانوار، همان‌، ص 202.)
9. پیامبراکرم‌6 فرمود: "شیطان از بنی‌آدم می‌ترسد، مادامی که بر نمازهای پنجگانه محافظت می‌کند; ولی وقتی در نماز سست شد، بر او مسلّط می‌شود و او را وادار به ارتکاب گناهان کبیره می‌کند."(بحارالانوار، همان‌، ص 202.)
10. امام باقر7 فرمود: "اسلام بر پنج چیز بنا شده است‌: 1ـ نماز، 2ـ زکات‌، 3ـ حج‌، 4ـ روزه‌، 5ـ ولایت‌"(بحارالانوار، همان‌، ص 234.)
11. ترک نماز موجب داخل شدن در آتش است‌. "مؤمنان از مجرمان سؤال می‌کنند که چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت‌؟! می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم‌." (مدثر/40 ـ 43).
12. پیامبراکرم‌6 فرمود: "کسی که نمازش را سبک بشمارد، از من نیست‌. والله بر سر حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد."(بحارالانوار، همان‌، ص 224.)
13. امام صادق‌7 فرمود: "شفاعت ما به کسی که نمازش را سبک بشمارد، نمی‌رسد."(بحارالانوار، همان‌، ص 227.)
از قرآن مجید، و روایات استفاده می‌شود که سبک شمردن نماز کیفر شدیدی دارد، و پیامدهای بدی بر آن مترتّب میگردد.
در سورة ماعون فرموده‌: "فَوَیْل‌ٌ لِّلْمُصَلِّین‌َ # الَّذِین‌َ هُم‌ْ عَن صَلاَ تِهِم‌ْ سَاهُون‌;(ماعون‌،4و5) وای بر نمازگذاران‌، آنانیکه در نمازشان از یاد خدا غافلند" اکثر مفسرین فرموده‌اند آیه از کسانی مذمت و توبیخ میکند که به امر نماز بی‌توجهند. نماز را از وقت فضیلت آن به تأخیر می‌اندازند آداب و شرایط آنرا درست رعایت نمی‌کنند. کارهای دنیوی را بر نماز مقدم می‌دارند.
آیه گر چه نوع کیفر را تعیین نکرده لکن تعبیر به (ویل‌) که معادل فارسی آن (وای‌) است دلالت دارد که سبک شمردن نماز عمل بسیار بدی است و کیفر شدیدی در بر دارد.
در سورة مریم فرموده "فَخَلَف‌َ مِن بَعْدِهِم‌ْ خَلْف‌ٌ أَضَاعُواْ الصَّلَوَة‌َ وَ اتَّبَعُواْ الشَّهَوَ َت‌ِ فَسَوْف‌َ یَلْقَوْن‌َ غَیًّا;(مریم‌،59) سپس جانشین آن مردم خداپرست قومی شدند که نماز را ضایع گذارده و شهوت نفس را پیروی کردند و اینها به زودی کیفر گمراهی را خواهند یافت‌.
در ذیل آیه روایتی از امام صادق‌7 نقل شده‌. که مراد از اضاعه نماز تأخیر انداختن از وقت فضیلت است‌;(مجمع البیان‌، طبرسی‌، ج 6، ص 402.) المیزان نیز اضاعه را بی‌توجهی و سبک شمردن نماز دانسته‌(المیزان‌، ج 15، ص 78.).
از جمله پیامدهای بدی که بر سبک شمردن نماز مترتب میشود محرومیت فرد از شفاعت معصومین‌:. امام صادق‌7 در آخرین لحظات عمر شریفش فرمود همه بستگان مرا حاضر کنید سپس بآنها توجّه کرد و فرمود: شفاعت ما هرگز به کسی که نماز را سبک بشمارد نخواهد رسید.(ثواب الاعمال وعقاب الاعمال‌، شیخ صدوق‌، ص 273، نشر مکتبة الصدوق تهران / وسایل الشیعه‌، شیخ حُرّ عاملی‌، ج 3، ص 26.)
رسول خدا6 فرمود: نماز را ضایع نشمارید. کسی که نماز را ضایع و سبک بشمارد با افرادی مانند قارون و هامان در قیامت محشور می‌گردد. و سزاوار است که خداوند چنین فردی را با منافقین در آتش جهنم وارد کند سپس فرموده وای بر کسی که به امر نماز خود محافظت ندارد.
پانزده کیفر دنیوی و اخروی برای سبک شمردن نماز
در روایتی آمده که فاطمه زهرا3 از پدر بزرگوار خویش سؤال کرد سبک شمردن نماز چه کیفری دربر دارد، حضرت فرمود: خداوند او را به پانزده کیفر و عقوبت مبتلا میکند که شش کیفر در دنیا باو میرسد اوّل عمر او کوتاه میگردد، دوم برکت از رزق و روزی او میرود، سوم خداوند نور و صفای صالحان را از او میگیرد، چهارم اعمال او اجر و پاداشی ندارد، پنجم دعای او به اجابت نمی‌رسد، ششم از دعای صالحین و مؤمنین بهره‌ای ندارد. و سه کیفر لحظه مرگ به او میرسد. اول آنکه با ذلّت و خواری از دنیا می‌رود، دوم در حال قبض روح گرسنه است‌، سوم تشنه می‌میرد.
و سه کیفر در قبر به او میرسد، اول فرشته‌ای او را عذاب می‌کند، دوم قبر به او تنگ می‌گردد، سوم قبر او تاریک و وحشت‌زا است‌.
و سه عقوبت روز قیامت به او می‌رسد، اول با ذلت و خواری او را در جلو چشم اهل محشر به روی زمین می‌کشند، دوم حساب او خیلی سخت خواهد بود، سوم از رحمت خداوند محروم و برای او عذاب دردناکی خواهد بود.(مستدرک الوسائل‌، میرزا حسین نوری‌، ج 3، ص 24، باب تحریم الاستخفاف بالصلاة باب 6، نشر مؤسسه آل‌البیت / بحارالانوار علامه مجلسی‌، ج 83 نشر مکتبة الاسلامیة‌.)
بنابراین نماز، مهمترین وسیله برای ارتباط با خدا و نزدیکی به او و ضامن سعادت ابدی انسان است‌. حال با توجه به آیات و روایات فوق‌، ببینید که بی‌توجهی به نماز و سبک شمردن آن‌، چه زیان عظیمی را به دنبال می‌آورد; حتی اگر انسان به دنبال آرامش و آسایش روح و روان در این دنیا هم باشد، باز نماز است که چنین نتیجه‌ای می‌دهد، چرا که نماز ذکر خداست و "ألا بذکر الله تطمئن القلوب‌" آگاه باشید; تنها با یاد خدا دلها آرامش می‌یابد.(رعد،28)