منظور آیة 46 سورة سبأ چیست؟ راههای رسیدن به آن كدام است؟
در آیه مزبور میفرماید: " ان تقوموا لله"; یعنی برای خدا قیام كنید و هدفتان جز حفظ حرمت خدا نباشد; همچنین "مثنیَ و فرادیَ" یعنی دو تا دو تا و یكی یكی. این تعبیر، كنایه از تفرق و دوری از اجتماع بر پا كردن غوغاست; چون در غوغا و هیاهو غالباً فكر و اندیشة افراد كمتر به كار میافتد و از عمق كمتری برخوردار خواهد بود; بلكه مردم باید به صورت تك نفری و یا حداكثر دو نفر دو نفر قیام كنند و فكر و اندیشه خود را به كار گیرند; به خصوص این كه هنگام جنجال و غوغا عوامل خودخواهی و تعصب در راه دفاع از اعتقاد خود در حضور جمع بیشتر پیدا میشود. وقتی عوامل یاد شده پیدا شد غالباً حق را میمیراند و باطل را زنده میكند. این پیام، دعوتی است در همة زمانها و برای همه نسلها. در زمان ما نیز كسی كه میخواهد به حقانیت چیزی برسد، باید به دور از درگیریهای حزبی و جناحی و تعصبات نژادی عمل كند; در محیطی آرام و دور از هیاهو و جنجال به فكر فرو رود و با آرامش كامل و با اندیشهای نیرومند به حقایق دست یابد.(ر.ك: تفسیر المیزان، علامه طباطبایی; ترجمة سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 16، ص 608، مركز نشر فرهنگی رجأ / تفسیر نمونه آیت الله مكارم شیرازی و دیگران، ج 18، ص 134 ـ 142، دارالكتب الاسلامیة.) چون در آیه شریفه "قیام للّه" به معنای اخلاص در اندیشیدن و انگیزه الهی در تفكر است. بنابراین برخی از امور كه سبب زیاد شدن اخلاص در انسان میشود، عبارتند از: 1. زیاد كردن یقین; در روایتی از امیرالمؤمنین علیمیخوانیم: "سبب الاخلاص الیقین، آنچه سبب زیاد شدن اخلاص میشود یقین است.(ر.ك: میزان الحكمه، محمدی ری شهری، ج 3، ص 65، ح 4792، نشر مكتب الاعلام الاسلامی.) یقین نقطة مقابل شك است و طبق آنچه از اخبار و روایات استفاده میشود به مرحلة عالی ایمان "یقین" گفته میشود. امام باقر7 میفرماید: "ایمان، یك درجه از اسلام بالاتر است و تقوی یك درجه از ایمان بالاتر و یقین یك درجه برتر از تقوا است" سپس افزود "در میان مردم چیزی كمتر از یقین تقسیم نشده است." راوی سؤال كرد: "یقین چیست؟" فرمود: "حقیقت یقین، توكل بر خدا و تسلیم در برابر ذات پاك او و رضا به قضای الهی و واگذاری تمام كارهای خویش به خداوند است"(ر.ك: بحارالانوار، ج 7، ص 148، ح 4، داراحیأ التراث العربی) 2. كم كردن آرزوها: در روایتی از امیرالمؤمنین علیمیخوانیم: "كم كردن آمال و آرزو اعمال را برای تو خالص میكند."(ر.ك: میزان الحكمة، همان، ح 4799) در قرآن كریم نیز دربارة آن میفرماید: " أَمْ لِلاْ ???نسَـَنِ مَا تَمَنَّیَ ; (نجم، 24) آیا آنچه انسان تمنا دارد به آن میرسد." در بسیاری اوقات آرزوهای انسان كاذب است و مایة غفلت و بیخبری و تخدیر و عقب ماندگی است; مثل آرزوی در اختیار گرفتن تمام اموال و ثروتهای روی زمین! 3. یأس و ناامیدی از آنچه در دست دیگران است. امیرالمؤمنین علینقل شده است: "اصل اخلاص، یعنی یأس و ناامیدی از آنچه دیگران دارند ]چشم طمع به ثروت دیگران نداشتن[(ر.ك: همان، ح 4801.) بنابراین با توجه به مطالب فوق باید در دو زمینه تحصیل معرفت و تمرین خلوص كار كرد.
اضافه کردن دیدگاه جدید