در آیة 39 سورة نور منظور از "سراب‌" چیست‌؟

سراب به معنای شی‌ء بی‌حقیقت و چیز كاذب است و به زمین شوره زار كه در آفتا ب می‌درخشد و از دور به آب می‌ماند نیز سراب می‌گویند.(قاموس قرآن‌، سید علی اكبر قرشی‌، واژة "سراب‌".) سراب در آیة سورة نور "والَّذین‌َ كَفَروا اَعمـَـلُهُم كَسَراب‌ٍ بِقِیعَة‌ٍ یَحسَبُه‌ُ الظَّم ?‹ان‌ُ مأً حَتّی‌َ اِذا جأَه‌ُ لَم یَجِده‌ُ شی ?‹ـًا" به همان معنای كاذب و بی‌حقیقت بودن اعمال كافران در مقابل مؤمنان است‌. در این آیه تلاش كافران همانند تلاش برای رسیدن به سراب دانسته شده است‌. كافران را بی‌ایمان و جهل در بیابان خشك زندگی به جای آب دنبال سراب می‌روند و اعمالشان چون غایت و هدفی ندارد به سراب می‌ماند.(المیزان‌، علامه طباطبائی ـ رحمة الله علیه ـ، ج 15، ص 130، جامعة مدرسین‌.) در مقابل مؤمنان چون اعمالشان برگرفته از نور خدا و ایمان در پرتو آن هدایت یافته و به هدفشان می‌رسند. نكاتی كه از این تشبیه به دست می‌آید عبارتند از: 1. اعمال و رفتار كفر پیشگان‌، همانند سراب است‌. 2. عمل و رفتار كفر پیشگان‌، پوچ و بی‌ارزش است‌. 3. اعمال و رفتار كفر پیشگان‌، چون سراب فریبنده است‌. 4. یأس و ناامیدی كافران از دست‌یابی به اهداف و آرمان‌های خود. 5. اعمال نیكی كه جهت خدایی (حسن فاعلی‌)ندارد، بی‌ثمر و فاقد ارزش است‌.(تفسیر راهنما، اكبر هاشمی رفسنجانی‌، و جمعی از محققان مركز فرهنگ و معارف قرآن‌، ج 12، ص 286، مركز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی‌.)