تفسیر موضوعی را تعریف كنید و روش‌های موجود در این زمینه را بیان كنید؟

قرآن كریم كتابی است كه در طول 23 سال با توجه به نیازها و شرایط مختلف اجتماعی و حوادث گوناگون و مراحل مختلف تربیتی نازل شده است و همگام با حیات جامعه اسلامی پیش رفته‌، با این حال به زمان و مكان خاصی بسته نیست‌. موضوعات اسلامی و دینی در آیه‌های قرآن كریم پراكنده است‌. منظور از تفسیر موضوعی این است كه آیه‌های مختلفی كه دربارة یك موضوع در سرتاسر قرآن در حوادث و فرصت‌های مختلف آمده است‌، جمع آوری و جمع بندی گردد و از مجموع آن نظر قرآن دربارة آن موضوع و ابعاد آن روشن شود. مانند آیه‌های مربوط به دلایل خداشناسی از قبیل فطرت‌، برهان نظم‌، برهان وجوب و امكان و دیگر براهین در كنار هم چیده شود و از آن جا كه آیه‌های قرآن یك دیگر را تفسیر می‌كنند، ابعاد این موضوع روشن می‌گردد. در تفسیر موضوعی تنها در رساندن پیام‌های قرآن تلاش می‌شود و به جنبه‌های فنی آن چندان توجه نمی‌شود، مگر تا اندازه‌ای كه به موضوع بحث مربوط است‌. دو روش برای تفسیر موضوعی مطرح است‌: 1. نخست همة مسائل مطرح شده در قرآن را بیرون آورند، سپس آیه‌های مربوط به هر یك را جدا و در یك جا گرد آورده و با در نظر گرفتن مجموع آن آیه‌ها موضوع را بررسی كنند، لذا مسائل برگرفته از قرآن‌، دسته بندی شده‌، با نظمی طبیعی و به ترتیب‌، مورد بحث قرار می‌گیرند. در حقیقت‌، این گونه تفسیر موضوعی‌، پای سخن قرآن نشستن و گوش فرا دادن به آن است‌، تا قرآن برای ما سخن بگوید و پیام خود را برساند و نقش ما تنها گرفتن پیام‌های قرآن است‌. 2. مسائل را از متن واقعیت دریافت می‌كنیم و نیازهای واقع در متن حیات را بررسی و گردآوری می‌كنیم‌، سپس پاسخ آن‌ها را از قرآن جست و جو می‌كنیم‌، با این باور كه قرآن‌، همواره پاسخ گوی نیازهای روز است ودر واقع‌، با الهام گرفتن از نیازهای ملموس حیات‌، با قرآن به گفت و گو می‌نشینیم‌، پرسش‌ها را مطرح می‌كنیم و پاسخ‌های آن را از قرآن می‌خواهیم‌.(ر.ك‌: تفسیر و مفسران‌، محمد هادی معرفت‌، ج 2، ص 526 ـ 528، مؤسسه فرهنگی التمهید; پیام قرآن‌، آیت الله مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 1، ص 21 و 29، دار الكتب الاسلامیه‌.)