با توجه به آیات قرآن کریم‌، چرا پسرها در سن 15 سالگی و دخترها در سن 9 سالگی به سن بلوغ می‌رسند؟

نخست یادآوری این مطلب ضروری است که احکام شرعی دو گونه‌اند: 1ـ احکامی که برخی از حکمتهای آنها در قرآن و روایات اسلامی بیان شده است مانند روزه که یکی از حکمتهای آن را قرآن پرهیز از گناه دانسته است‌.(بقره‌،183) 2. احکامی که در آیات و روایات اشاره‌ای به فلسفه آنها نشده و یا لااقل به دست ما نرسیده است‌. در این موارد ممکن است با دلیلهای عقلی یا تجربی به بخشی از آنها پی‌ببریم ولی چون علم و عقل ما محدود است نمی‌توانیم فلسفه کامل آن را بدست آوریم‌. البته این بدین معنا نیست که انجام کار را مبتنی بر دانستن حکمتش کنیم‌; بلکه روحیة بندگی خداوند اقتضا می‌کند تا فرمانبرداری بی‌چون و چرای پروردگار خود باشیم و هر دستوری را ـ هر چند بدون آگاهی از حکمت آن ـ اطاعت کنیم و این به معنای تقلید کورکورانه نیست‌; چرا که فرض این است پروردگار خود را به خوبی می‌شناسیم و می‌دانیم که هرگز فرمانی را به ضرر بنده‌اش صادر نمی‌کند; بلکه تمام احکام الهی برای رساندن او به کمال و تأمین سعادت و خوشبختی او در آخرت است و هر دستوری به ما دهد، صلاح و خیر ما را در آن دیده است‌. همچنانکه یک بیمار چون می‌داند پزشک معالجش خیر و صلاح او را می‌خواهد و در پی بهبودی بیماری اوست‌، داروهایی را که برایش تجویز کرده است مصرف می‌کند بدون این‌که از حکمت آنها آگاهی داشته باشد. بلوغ هم از احکامی است که در آیات و روایات اشاره‌ای به فلسفه آن‌ها نشده امّا فقها با توجه به روایات متعددی که در این باره از پیامبر و ائمه‌: رسیده است‌، سن بلوغ دختران را نه سال و پسران را پانزده سال اعلام کرده‌اند.(جواهر الکلام‌، محمدحسن نجفی‌، ج 26، ص 38، مؤسسة التاریخ العربی‌.) همچنین شایان ذکر است که آن‌چه تحقیقات علمی ثابت کرده این است که رشد زن سریعتر از مرد است‌; بنابراین مسئله بلوغ امری اعتباری نیست بلکه مربوط به آفرینش انسان است و حکم الهی هم بر آن بار شده است‌، خلقت دختر این‌گونه است که پیش از پسر بالغ می‌شود. اما در رابطه با این که دختران در زمان پیامبر6 در سن نه سالگی‌، توان روزه گرفتن و انجام اعمال شرعی دیگر را داشته‌اند، ولی امروزه ندارند، باید گفت‌: سن بلوغ شرعی برای دختر و پسر، تنها برای انجام اعمال شرعی‌، مانند روزه و نماز نیست‌، تا فقط این‌ها را معیار قرار دهیم‌، بلکه با رسیدن انسان به بلوغ شرعی‌، اتفاقات دیگری نیز می‌افتد، مانند این که قول و عهد و پیمان او در شرع معتبر است و می‌تواند در اموال خود تصرّف کند; اگر پسر است می‌تواند زن خود را ـ اگر دارد ـ طلاق بدهد و یا می‌تواند زن بگیرد. خلاصه با بلوغ شرعی ـ و برخی شرایط دیگر در بعضی امور ـ تمام تصرّفات و معاملات او مانند بزرگترها، نافذ و معتبر است‌. و تکالیفی مانند نماز و روزه و حج و زکات و خمس و امر به معروف و نهی از منکر و پرهیز از همة محرّمات ـ هم چون دروغ و غیبت و خوردن مال حرام و غیره ـ بر او واجب می‌شود. دختران امروز، در سن‌ّ نه سالگی نیز، قادر به نماز و روزه و غیره هستند; البته ممکن است بعضی از دختران یا پسران در ابتدای بلوغ‌، توانایی روزه گرفتن نداشته باشند، که در این صورت هر مقدار که می‌توانند، روزه می‌گیرند و هر چه را نتوانستند ـ در طول سال ـ قضای آن را به جا می‌آورند و این حکم‌، به دختر نه ساله هم اختصاص ندارد، بلکه هر انسان بالغی که در گرفتن روزة ماه رمضان ناتوان باشد، هر طور که توانایی دارد باید روزه بگیرد. افزون بر آن‌، همة تکالیف و آثار و امور شرعی‌، در روزه منحصر نمی‌شود تا بگوییم دختر نه سالة امروز، قادر بر انجام تکالیف شرعی نیست‌.