الف ـ چرا قرآن خود را "سخن پیوسته و پی در پی‌" معرفی می‌فرماید؟

از آیاتی كه به "پی در پی‌" و "پیوسته‌" بودن قرآن دلالت دارد این آیه است‌: "كَذَ َلِكَ لِنُثَبِّت‌َ بِه‌ِی فُؤَادَكَ وَ رَتَّلْنَـَه‌ُ تَرْتِیلاً ;(فرقان‌،32) ما قرآن را به تدریج نازل كردیم تا قلب تو را محكم داریم‌، و آن را به صورت آیات جداگانه و آرام‌، امّا پشت سر هم بر تو وحی كردیم‌." واژة "ترتیل‌" از ماده "رتل‌" ـ بر وزن قمر ـ به معنای منظم و مرتب بودن است‌; به همین جهت‌، ترتیل در كلام‌، به پی در پی آوردن سخنان یا آیات‌، روی نظام و حساب‌، گفته می‌شود; بنابراین‌، جملة "وَ رَتَّلْنَـَه‌ُ تَرْتِیلاً" به این واقعیت اشاره دارد كه آیات قران‌، اگرچه به تدریج و در مدت 23 سال نازل شده‌، امّا منظّم‌، پیوسته و پی در پی بوده است‌. در روایتی دربارة معنای ترتیل قرآن چنین آمده است‌: "ابن عباس می‌گوید: از پیامبر6 پرسیدم‌: ترتیل ]در قرآن‌[ چیست‌؟ پیامبر6 فرمود: حروف و كلمات آن را به طور كامل‌، روشن ادا كن‌، نه هم چون خرمای خشكیده ـ یا ذرات شن ـ آن را پراكنده كن‌، و نه همچون شعر، آن را با سرعت‌، پشت سر هم بخوان‌."(تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 15، ص 83ـ84، نشر دارالكتب الاسلامیة‌.) پس با توجه به آیات قرآن و روایات امامان‌: دو گونه "پیوستگی‌" دربارة قرآن وجود دارد: 1. پیوستگی در قرائت‌: پیامبر6 می‌فرماید: "قرآن را نه پراكنده قرائت كن و نه با سرعت و پشت سر هم‌، بلكه به هنگام برخورد با عجایب قرآن‌، توقف كنید و بیندیشید و دل‌ها را با آن تكان دهید، و هرگز نباید همّت شما این باشد كه به سرعت‌، سوره را به پایان رسانید."(همان‌.) 2. پیوستگی در نزول‌: قرآن كریم ـ بر اساس آیة بیان شده (فرقان‌،32) ـ دارای نزولی پی در پی و پیوسته بود تا آن كه در مدت 23 سال‌، نزول آن به پایان رسید. فواید فراوانی در این گونه نزول وجود دارد كه ما به دو مورد آن اشاره می‌كنیم‌: 1. این گونه نزول‌، سبب ارتباط دائم و مستمر پیامبر6 با مبدأ وی بود; این گونه ارتباط دائمی‌، قلب او را قوی‌تر، و ارادة او را نیرومندتر می‌ساخت و تأثیرش در برنامه‌های تربیتی او انكارناپذیر بود. 2. ادامه پیوستگی وحی‌، بیان‌گر ادامة رسالت و سفارت پیامبر6 است‌، و جایی برای وسوسة دشمنان نخواهد داشت كه بگویند او یك روز، از سوی خدا مبعوث شد، سپس خدایش او را ترك گفت‌.(همان‌.)