آیة 214 سورة بقره در مقام بیان كدام یك از سنت‌های الهی است‌؟ پاسخ:این آیه بیان كنندة تحّمل سختی و مشكلاتی است كه برای برخی امت‌های گذشته پیش

قرآن كریم در این آیه هم جواب چیزهایی كه باید انفاق شود را داده است و هم مصارف و موارد انفاق را روشن ساخته است‌; این طور كه در "ما أنفقتم مِّن خیر; هر خیر و نیكی كه انفاق می‌كنید." جواب از چیزهایی كه باید انفاق كرد را می‌دهد و می‌گوید: انفاق از هر چیز خوبی می‌تواند باشد و تمام نیكی‌ها را شامل می‌شود: خواه از اموال باشد یا خدمات‌; از موضوعات مادّی باشد یا معنوی‌; كم باشد یا زیاد، و در "فللوَلدین و الأقربین و الیتـَمی‌َ و المسـَكین و ابن‌السبیل‌" موارد و مصارف انفاق را روشن ساخته است‌; و این گونه پاسخ از فنون فصاحت است كه هم پاسخ سؤال داده می‌شود و هم به مسأله مهم دیگری كه مورد نیاز بوده اشاره می‌شود. علاوه بر آن در شأن نزول آیه كه نقل شده‌: "عمروبن‌جموح‌" پیرمردی بزرگ و ثروتمند بود به پیامبر9 عرض كرد: از چه چیز، صدقه بدهم و به چه كسانی‌؟ آیه فوق نازل شد و به او پاسخ گفت‌. از این شأن نزول برمی‌آید كه سؤال فقط از آنچه باید انفاق كرد نبوده است‌; بلكه از موارد مصرف آنها نیز بوده است‌; بنابراین سؤال و جواب كاملاً با هم هماهنگ است‌.(تفسیر نمونه‌، آیت الله مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 2، ص 103 ـ 105، دارالكتب الاسلامیه ـ المیزان‌، علامه طباطبایی و مجمع‌البیان‌، طبرسی‌، ذیل آیه 215 بقره‌.) از آیة شریف نكته‌ها و پیام‌های فراوانی می‌توان استفاده كرد كه به آن‌ها اشاره می‌شود: 1. پرسش مردم از پیامبر اكرم 9 زمینه‌ای برای نزول آیات و بیان احكام بود. 2. انفاق سزاوار است كه بر مبنای خیر باشد نه شر ; بنابراین‌، اگر درپی انفاق‌، منت‌، یا اذیت باشد ارزش ندارد، چنان چه در قرآن آمده است‌: "لاَ تُبْطِـلُواْ صَدَقَـَتِكُم بِالْمَن‌ِّ وَالاْ ئَذَی‌َ". 3. انفاقی خیر است كه انسان‌، بهترین و ارزشمندترین مال خودرا در راه خدا بدهد: "لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّی‌َ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّون‌َ;(آل عمران‌، 92) هرگز به نیكی و نیكوكاری نمی‌رسید، مگر آن كه از آن چه دوست می‌دارید در راه خدا انفاق كنید." 4. مال و ثروت‌، خیر است و انسان می‌تواند به وسیلة آن خیرات خوبی برای خود تهیّه كند. 5. انفاق‌، خیر است‌، چه كم باشد چه فراوان‌، مادی باشد یا معنوی‌. 6. در مصرف انفاق‌، پیش از همه به خویشاوندان باید انفاق كرد ; در مرحلة نخست به پدر و مادر، چون حق‌ّ آن‌ها فراوان است ; سپس بستگان دیگر و آن گاه یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان‌. 7. اسلام در مصرف انفاق‌، به عواطف انسان توجه دارد. 8. اسلام به روابط خانوادگی اهمیت می‌دهد. 9. برای هر یك از موارد پنج گانة انفاق آثاری مترتب است‌، مانند: نیكی و احسان به پدر و مادر، استحكام پیوند خویشاوندی‌، جبران كمبودهای عاطفی و مالی‌، برطرف نمودن اختلاف‌های طبقاتی 10. خداوند به همة اعمال ما آگاه است‌; و هیچ یك از كارهای ما از او پنهان نیست‌. 11. چون خداوند به اعمال ما آگاه است‌، بنابراین‌، انفاق كنندگان نباید به اطلاع مردم از كار خود اصرار داشته باشند و بهتر است برای اخلاص بیش‌تر، انفاق‌های خود را پنهان كنند. 12. خداوند پاداش انفاق كننده را خواهد داد. 13. مردم اگر از امری پرسش نمودند، لیكن نسبت به امر دیگری غافل بودند، پاسخ دهنده لازم است به هردو جهت پاسخ دهد ; پرسش در مورد این كه از چه مالی انفاق كنند، لیكن خداوند افزون بر توضیح آن چه باید انفاق نمایند، به مورد آن و كسانی كه باید به آن‌ها انفاق شود اشاره فرموده است‌.(ر. ك‌: تفسیرالمیزان‌، علاّمه طباطبائی‌;، ج 2، ص 165، نشر دارالكتب الاسلامیه ; تفسیر راهنما، هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان‌، ج 2، ص 71، انتشارات دفتر تبلیغات ; تفسیر نمونه‌، آیة‌الله مكارم شیرازی و دیگران ، ج 2، ص 63، نشر دارالكتب الاسلامیه‌.)