قدیمى ترین تفسیر قرآنى در دسترس چیست ؟ تعداد تفاسیر ، مؤلفین ؟

اگر بخواهیم به تاریخچه تفسیر نگاهى بیاندازیم ریشه آن را در عصر پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) مى بینیم و صحابه آن بزرگوار را كه به تفسیر قرآن اشتغال داشته اند و برخى از آن ها چون ابن عباس از شهرتى نیز برخوردار است لكن به عنوان یك كتاب خاص تفسیرى كه از خود نوشته باشند و در دسترس باشند نبوده بلكه مفسران نظرات تفسیرى آن را در لابلاى تفاسیر خود آورده اند ائمه شیعه (علیهم السلام)نیز نقش مهمى در تفسیر قرآن داشته اند و نظرات تفسیرى آن ها نیز موجود مى باشد ولى اگر بخواهیم یك دسته بندى مشخص نمائیم باید گفت مفسران شیعه دو قسم اند : 1 . مفسرین عصر ائمه 2 . مفسرین عصر غیبت امام(علیه السلام) مفسرین عصر ائمه نظرات تفسیرى شان نقل شده افرادى مثل ابوحمزه ثمالى ، محمدبن خالد برقى ، فضل بن شاذان ، .. . امّا در عصر غیبت مى توان گفت : اولین تفاسیر مكتوب و موجود عبارتند از : الف : تفسیر على بن ابراهیم قمى : این تفسیر یكى از معروفترین تفاسیر شیعه است كه هم اكنون نیز موجود مى باشد وى در دوران غیبت صغرى مى زیسته است .ب : تفسیر عیاشى : تألیف محمدبن مسعود سمرقندى ج : تفسیر نعمانى : تألیف محمدبن ابراهیم است .•اینها از تفاسیر قدیمى و از لحاظ زمانى طبقه اول شیعه محسوب مى شوند و در طى تاریخ تفاسیر متنوع و متعددى بر قرآن مجید نوشته شده كه ذكر آنها از حوصله این نوشته خارج است و جهت اطلاع و مراجعه كتاب طبقات مفسران شیعه نوشته عقیقى بخشایشى كه به فارسى نیز هست معرفى مى گردد امّا در عصر حاضر دو تفسیر كه بسیار ارزنده و قابل استفاده باشد 1 . تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبائى 2 . تفسیر نمونه آیت الله ناصر مكارم شیرازى معرفى مى شود . ر.ك:عقیقى ، طبقات مفسران شیعه ، ج 1 ، ص 567 .